او ششمین امام ما شیعیان است. حضرت صادق علیه‌السلام فرزند امام باقر علیه‌السلام بود. مادرش هم اُم‌فَروِه نام داشت. امام صادق علیه‌السلام درباره‌ی مادرش می‌فرمود:« مادر من از زنان با ایمان، پرهیزگار و نیکوکار بود.»

امام صادق علیه‌السلام در هفدهم ربیع‌الاول به دنیا آمده است. تولد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نیز هفدهم ربیع‌الاول بوده است. مسلمانان در این روز جشن‌های بسیار با شکوهی برگزار می‌کنند.

بخشی از دوران امامت حضرت صادق علیه‌السلام در زمان پادشاهان بنی‌امیه و بخشی هم در زمان شاهان بنی‌عباس بود. پادشاهان روزگار امام، سرگرم شورش‌ها و اعتراض‌هایی بودند که در گوشه و کنار کشور انجام می‌شد. از این رو فرصت نمی‌یافتند یا صلاح نمی‌دیدند که امام صادق علیه‌السلام را خیلی اذیت کنند. امام صادق علیه‌السلام  از این شرایط به خوبی استفاه کرد و به گسترش علوم اسلامی و تربیت شاگردانی عالم و دانشمند پرداخت. امام صادق علیه‌السلام در زمان خود شیعه و اعتقادات آن را به خوبی معرفی کرد. به همین دلیل است که از آن بزرگوار به عنوان«رییس مذهب شیعه» یاد می‌شود.

کلاس‌های درس امام صادق علیه‌السلام بسیار شلوغ و پر رونق بود. مردم مسلمان، از گوشه و کنار سرزمین‌های اسلامی به مدینه می‌آمدند و در کلاس‌های درس حضرت شرکت می‌کردند. حتی دانشمندان اهل سنت نیز پای درس امام صادق علیه‌السلام حاضر می‌شدند و از علم و دانش امام بهره می‌بردند.

شاگردان امام علیه‌السلام کتاب‌های بسیاری نوشتند و آن‌ها هم مثل آن بزرگوار به آموزش دانش‌های دینی پرداختند. امام صادق علیه‌السلام در طول عمرش، چند هزار شاگرد تربیت کرد. اگر تلاش‌های امام صادق صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم  نبود، بسیاری از سخنان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم  و احکام و اعتقادات اسلامی به فراموشی سپرده می‌شد...

٭ ٭ ٭

حضرت صادق علیه‌السلام همیشه مردم را به یاری فقیران و نیازمندان سفارش می‌کرد. روزی یکی از شیعیان خدمت آن حضرت رسید و به ستایش از مردم سرزمین خود پرداخت. امام از او پرسید: « آیا ثروتمندانشان به فقیران‌شان کمک می‌کنند؟»

او گفت:« نه چنین اخلاق و رفتاری در بین آنان نیست.»

امام فرمود:« پس آنان چگونه خود را شیعه می‌پندارند؟»

امام خودش نیز اهل کمک به نیازمندان بود. شب‌ها یک گونی پر از گوشت و نان و پول بر دوش می‌انداخت و به طور ناشناس برای فقیران مدینه می‌برد. او حتی در شب‌های بارانی که راه رفتن در محله‌های فقیرنشین خیلی سخت می‌شد، کمک به فقرا را ترک نمی‌کرد.

٭ ٭ ٭

آن حضرت در آخرین ساعات زندگی‌اش، چشمانش را باز کرد و به خانواده‌اش فرمود:« همه خویشاوندانم را نزد من آورید.» گویا امام کار مهمی با آنان داشت. وقتی خویشاوندان حضرت آمدند، امام درباره‌ی اهمیت نماز با آنان سخن گفت. حضرت به آنان هشدار داد که هرگز نماز را سبک نشمارند. چند روز بعد، امام به شهادت رسید...

امام صادق علیه‌السلام در قبرستان بقیع و در کنار امام حسن علیه‌السلام و امام سجاد علیه‌السلام و امام باقر علیه‌السلام به خاک سپرده شد.

منبع: «من امام صادق علیه‌السلام را دوست دارم»

 نوشته‌ی حجه‌الاسلام غلامرضا حیدری ابهری