آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی
پیامبران الهی راهی نوین در عرصه علوم انسانی و پزشکی گشودند
حضرت آیت‌الله جوادی آملی، ۱۸ شهریورماه در دیدار جمعی از پزشکان بیمارستان و اساتید دانشگاه بقیةالله(عج)، با اشاره به ایام ولادت پیامبرگرامی اسلام(ص) و امام جعفر صادق(ع) و ضمن تبریک این ایام، با تأکید بر اهمیت نقش علوم انسانی و پزشکی در اسلام، اظهار کردند: پیامبران الهی(ع)، علاوه بر تعلیم معارف عمومی، دانش‌ها و آموزه‌های تازه‌ای ارائه کردند که در هیچ جای جهان یافت نمی‌شود.
به گزارش خبرگزاری حوزه، ایشان بیان کردند: جریان پزشکی و علوم انسانی در اسلام، با تفسیر پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع) روشن‌تر می‌شود. توجه به این نکته مهم است که رهبران الهی، یعنی انبیاء(ع)، همواره حرف‌هایی تازه و منحصر به خود دارند.
معظم‌له افزودند: در قرآن کریم، سخن از علم به‌طور عمومی آمده است؛ اما خداوند فرمود که پیامبران فقط معلم عادی نیستند که دانش دیگران را منتقل کنند؛ آن‌ها علم و حقایق تازه‌ای ارائه می‌کنند که در هیچ جای جهان یافت نمی‌شود. در قرآن بارها می‌خوانیم: [یعلمهم الکتاب والحکمه]؛ یعنی خداوند معلم است و چیزهایی به انسان‌ها می‌آموزد؛ اما بخش ویژه‌ای از آیات این است: [ویعلمکم ما لم‌تکونوا تعلمون]؛ یعنی چیزهایی که هیچ‌گاه و هیچ‌جا نمی‌توانستید، یاد بگیرید. این بیان نشان می‌دهد که برخی علوم و حکمت‌ها فقط از طریق وحی و هدایت پیامبران(ع) قابل دستیابی است و هیچ راه دیگری برای فراگیری آن‌ها وجود ندارد.
ایشان با بیان اینکه قرآن کریم انسان را موجودی ابدی معرفی می‌کند که هرگز از بین نمی‌رود، اظهار کردند: قرآن کریم حرفهای تازه‌ای آورده و انسان را به خودش معرفی کرده است؛ یعنی گفته «شما هستید که هستید که هستید» و به انسان یادآوری کرده که مرگ پوسیدن نیست و از پوست به‌درآمدن است و لذا باید برای ابدیت و جاودانگی‌اش فکری کند. پیامبران نیز به ما گفتند: انسان موجودی است که جسمش محدود به زمان و مکان است؛ اما روح او نه زمان دارد و نه مکان؛ حال که موجودی ابدی است، باید فکر ابدی داشته باشد.
معظم‌له ادامه دادند: اخلاق حقیقتی والاتر از سمت‌ها و مقام‌هاست. بسیاری، اخلاق را تنها حرمت می‌نهند؛ اما راه حل عملی نمی‌دهند. پیامبران(ع) آمده‌اند و اخلاق را «طب» معرفی کرده‌اند؛ یعنی اخلاق مانند پزشکی است که برای درمان بیماری‌هاست. اوصاف انسانی یا فضائل و رذائل، متفاوت از سمت‌ها هستند. سمت‌ها مانند وزیر، وکیل یا معاون، اموری اعتباری و موقتی‌اند که ممکن است، یک روز بیایند و روز دیگر بروند؛ اما صفات انسانی مانند قناعت، بزرگواری، کرامت و عدالت، موجودات واقعی‌اند؛ همانند غده‌ای در بدن که اگر بیمار شود، نیاز به درمان دارد.
این مرجع تقلید افزودند: در قرآن کریم آمده که اگر انسان به اخلاق توجه کند، شفا پیدا می‌کند؛ یعنی اصلاح اخلاقی همانند درمان بیماری، اثر واقعی و پایدار دارد و صفات انسانی را می‌توان تربیت و درمان کرد؛ برخلاف سمت‌ها که اعتباری و گذرا هستند؛ انبیاء آمدند تا مرزها و اصول اخلاقی را مشخص کنند و درمان درونی انسان را از راه وحی هدایت کنند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی، همچنین با اشاره به بزرگی انسان در قرآن کریم، بیان کردند: کل نظام آفرینش برای انسان خلق شده و تسخیر جهان، از آسمان تا زمین، در اختیار او قرار دارد. خداوند می‌فرماید: [سَخَّرَ لَکُمْ ما فی السّماوات وما فی الاَرض] آنچه را من آفریدم، مسخر شما کردم و هیچ کسی نیست که بگوید من نمی‌توانم، آسمان و زمین را مسخر کنم؛ حال که انسان موجودی است که می‌تواند از عمق دریاها تا اوج سپهر بسازد و بهره‌برداری کند؛ پس چرا باید ارزش وجود خود را نداند و خودش را ارزان بفروشد؟ این همان پیام انبیاء(ع) به ما انسان‌هاست که قدر خودتان را بدانید و خودتان را ارزان نفروشید.
در ابتدای این دیدار، حاضرین ضمن ارائه گزارش‌هایی از فعالیت‌ها و برنامه‌های آموزشی و درمانی، بر اهمیت تعامل علمی و ارتقای سطح پژوهش‌های پزشکی و اخلاق حرفهای در حوزه سلامت تأکید کردند.
معظم‌له افزودند: در قرآن کریم، سخن از علم به‌طور عمومی آمده است؛ اما خداوند فرمود که پیامبران فقط معلم عادی نیستند که دانش دیگران را منتقل کنند؛ آن‌ها علم و حقایق تازه‌ای ارائه می‌کنند که در هیچ جای جهان یافت نمی‌شود. در قرآن بارها می‌خوانیم: [یعلمهم الکتاب والحکمه]؛ یعنی خداوند معلم است و چیزهایی به انسان‌ها می‌آموزد؛ اما بخش ویژه‌ای از آیات این است: [ویعلمکم ما لم‌تکونوا تعلمون]؛ یعنی چیزهایی که هیچ‌گاه و هیچ‌جا نمی‌توانستید، یاد بگیرید. این بیان نشان می‌دهد که برخی علوم و حکمت‌ها فقط از طریق وحی و هدایت پیامبران(ع) قابل دستیابی است و هیچ راه دیگری برای فراگیری آن‌ها وجود ندارد.
ایشان با بیان اینکه قرآن کریم انسان را موجودی ابدی معرفی می‌کند که هرگز از بین نمی‌رود، اظهار کردند: قرآن کریم حرفهای تازه‌ای آورده و انسان را به خودش معرفی کرده است؛ یعنی گفته «شما هستید که هستید که هستید» و به انسان یادآوری کرده که مرگ پوسیدن نیست و از پوست به‌درآمدن است و لذا باید برای ابدیت و جاودانگی‌اش فکری کند. پیامبران نیز به ما گفتند: انسان موجودی است که جسمش محدود به زمان و مکان است؛ اما روح او نه زمان دارد و نه مکان؛ حال که موجودی ابدی است، باید فکر ابدی داشته باشد.
معظم‌له ادامه دادند: اخلاق حقیقتی والاتر از سمت‌ها و مقام‌هاست. بسیاری، اخلاق را تنها حرمت می‌نهند؛ اما راه حل عملی نمی‌دهند. پیامبران(ع) آمده‌اند و اخلاق را «طب» معرفی کرده‌اند؛ یعنی اخلاق مانند پزشکی است که برای درمان بیماری‌هاست. اوصاف انسانی یا فضائل و رذائل، متفاوت از سمت‌ها هستند. سمت‌ها مانند وزیر، وکیل یا معاون، اموری اعتباری و موقتی‌اند که ممکن است، یک روز بیایند و روز دیگر بروند؛ اما صفات انسانی مانند قناعت، بزرگواری، کرامت و عدالت، موجودات واقعی‌اند؛ همانند غده‌ای در بدن که اگر بیمار شود، نیاز به درمان دارد.
این مرجع تقلید افزودند: در قرآن کریم آمده که اگر انسان به اخلاق توجه کند، شفا پیدا می‌کند؛ یعنی اصلاح اخلاقی همانند درمان بیماری، اثر واقعی و پایدار دارد و صفات انسانی را می‌توان تربیت و درمان کرد؛ برخلاف سمت‌ها که اعتباری و گذرا هستند؛ انبیاء آمدند تا مرزها و اصول اخلاقی را مشخص کنند و درمان درونی انسان را از راه وحی هدایت کنند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی، همچنین با اشاره به بزرگی انسان در قرآن کریم، بیان کردند: کل نظام آفرینش برای انسان خلق شده و تسخیر جهان، از آسمان تا زمین، در اختیار او قرار دارد. خداوند می‌فرماید: [سَخَّرَ لَکُمْ ما فی السّماوات وما فی الاَرض] آنچه را من آفریدم، مسخر شما کردم و هیچ کسی نیست که بگوید من نمی‌توانم، آسمان و زمین را مسخر کنم؛ حال که انسان موجودی است که می‌تواند از عمق دریاها تا اوج سپهر بسازد و بهره‌برداری کند؛ پس چرا باید ارزش وجود خود را نداند و خودش را ارزان بفروشد؟ این همان پیام انبیاء(ع) به ما انسان‌هاست که قدر خودتان را بدانید و خودتان را ارزان نفروشید.
در ابتدای این دیدار، حاضرین ضمن ارائه گزارش‌هایی از فعالیت‌ها و برنامه‌های آموزشی و درمانی، بر اهمیت تعامل علمی و ارتقای سطح پژوهش‌های پزشکی و اخلاق حرفهای در حوزه سلامت تأکید کردند.