دشمنی آمریکا با جمهوری اسلامی برآمده از خوی سلطهجویانه این کشور
مقدمه
دشمنی آمریکا با ایران ریشه در کودتای ۲۸ مرداد، کاپیتولاسیون و توطئههای پیش از انقلاب دارد؛ تسخیر سفارت، واکنش به لانه جاسوسی بود. گناه ایران استقلالطلبی و تهدید منافع آمریکا در خاورمیانه است. این دشمنی تمدنی و ایدئولوژیک است، نه ناشی از ستیزهگری ایران؛ آمریکا جز نابودی یا تسلیم انقلاب راضی نمیشود.
کودتای ۲۸ مرداد؛ نخستین عملیات مخفی سیا علیه ایران
بررسی رفتارهای خصمانه آمریکا در تاریخ معاصر کشورمان بهخوبی بیانگر آن است که دشمنی آمریکا با کشور ما، به مسائلی مانند تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خطّ امام ارتباط نداشته و به سالیان بسیار قبل از این ماجرا بازمیگردد. کودتای 28 مرداد 1332، ترسیم نمونهای از دخالت آمریکا و دشمنی این کشور با جمهوری اسلامی است. کرمیت روزولت، از مقامات برجسته سیا که مجری این کودتا بود، چنین اعتراف میکند: «کودتای ایران نخستین عملیات مخفی علیه یک دولت خارجی بود که بهوسیله سیا در ماههای آخر حکومت ترومن تنظیم شده بود.»1
کاپیتولاسیون؛ نماد امپریالیسم و بیاحترامی به عزت ایران
آمریکا حتی در روزگاری که حکومت وابسته آنان در کشور ما بر سرکار بود، با تحمیل قانون استعماری کاپیتولاسیون، زیادهخواهی و خوی سلطهجویانه خود را با ارائه چنین طرحی آشکار نمودند و نشان دادند که برای عزت و استقلال مردم این مرز و بوم ارزشی قائل نیستند. کویلر یانگ، استاد دانشگاه پرینستون آمریکا معتقد است: «کاپیتولاسیون اشتباه فجیعی برای منافع آمریکا در ایران بود و این قانون سنگین، بهعنوان نشانه فاحش امپریالیسم تفسیر میشد. با این همه ما برای اجرای آن پافشاری کردیم.»2
مأموریت هایزر؛ تلاش برای کودتای خونین پس از خروج شاه
تلاش برای کودتا در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، برای جلوگیری از انقلاب اسلامی توسط ژنرال هایزر و اعزام وی به ایران پس از خروج شاه از ایران نیز نمونهای از رفتار خصمانه آمریکا در قبال کشور ماست.
برژینسکی بهصراحت میگوید: «طرح آمریکا از اعزام هایزر، انجام یک کودتای خونین به فاصله کوتاهی پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران بود.»3
هایزر خود درباره مأموریتش مینویسد: «وظیفه اصلی من در این مأموریت، بهکاربردن همه تلاشهایم جهت امکاندادن به دولت بختیار یا هر دولت غیرنظامی دیگری که با غرب سرسازگاری داشته باشد، بود.»4
تسخیر لانه جاسوسی؛ واکنش به توطئههای سفارت آمریکا
تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیروی خط امام در واکنش به دخالتها و اقدامات مداخلهجویانه آمریکا در کشورما صورت گرفت؛ مسألهای که پس از انتشار اسناد سفارت برهمگان آشکار گردید. تنها ذکر یک سند در این زمینه کافی است. در نامه جان گریوز، مسئول روابط عمومی لانه جاسوسی آمریکا، به رؤسای خود در مورد اقدامات سفارت چنین آمده: «من دو سناریو را که میتواند منجر به هرجومرج گردد، در نظر دارم: یکی نیروهای تمرکزیافتهای که توسط نارضایتیهای منطقهای و قومی تحریک شده باشند و اگر با اینها بهاندازه کافی بهطرز غلطی روبهرو شوند، ممکن است باعث تعطیلشدن و بستهشدن مناطق نفتی گردند و یا اقتصاد سنتی را از هم بپاشد و یا جوری ملیگرایی را خراب کنند که تودهها با رهبران مذهبی خود مخالف شوند؛ [دوم] نفاق در مدارس بین محصلان و بین کادر مدارس و یا هر دو که منجر به بستهشدن مدارس یا محیط خشونتهای افراطی که باعث نارضایتی عمومی و همچنین بهشیوه قبل از انقلاب، چهلمهایی بعد از چهلم گرفته شود.»5
بر اساس همین خط مشی و رفتار سفارت آمریکاست که «فرانسیس آنتونی بویل»، استاد دانشکده حقوق دانشگاه ایلینویز آمریکا میگوید: «اینکه سفارت آمریکا در تهران درگیر فعالیتهای گسترده اطلاعاتی و امنیتی بود که مأموران اطلاعاتی آمریکا آنها را تحت عنوان دیپلمات انجام میدادند، غیر قابل انکار است؛ چراکه سفارت، اولین منبع برای هدایت مسائل اطلاعاتی و امنیتی آمریکا بود... . دستگیری و زندانیکردن دیپلماتهای آمریکایی طبق ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، حق قانونی ایران در دفاع از خود بوده است.»6
تحریف تاریخ توسط آمریکا؛
دشمنی از ۲۸ مرداد، نه تسخیر سفارت
بنابراین، خط فکری که به دنبال القای این مسأله است که هزینهای که امروز کشور میپردازد، بهدلیل اقداماتی مانند تسخیر سفارت آمریکا در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی است و اگر این مسأله نبود، امروز ایران تحت تحریمها و دشمنیهای آمریکا قرار نداشت، در نگاهی خوشبینانه درک درستی از واقعیات تاریخی و ماهیت استکباری آمریکا ندارد و یا دانسته به تحریف واقعیات میپردازد. مقام معظم رهبری در واکنش به این خط فکری فرمودند: «بعضیها تاریخ را تحریف میکنند؛ خود آمریکاییها این کار را میکنند؛ آن سالی که بنده رئیسجمهور بودم و رفتم سازمان ملل، یک خبرنگار معروفِ آن روزِ آمریکا، در سازمان ملل با بنده مصاحبه کرد و[درباره] شروع اختلافات بین ایران و آمریکا را از ماجرای سفارت، گفت: از وقتی که جوانهای شما رفتند سفارت را گرفتند، بین ایران و آمریکا اختلاف شد؛ این تحریفِ تاریخ است؛ قضیّه این نیست. اختلاف بین ملّت ایران و آمریکا از بیستوهشتم مرداد، حتّی قبل از بیستوهشتم مرداد شروع شد؛ بیستوهشتم مرداد سال ۳۲، به اوج رسید. آنها بودند که نامردی کردند، خباثت کردند، ملّت ایران را با کودتا دچار یک رژیم فاسدِ وابسته کردند؛ شوخی نیست؛ سالهای متمادی این کشور زیر فشار رژیمِ وابسته به آمریکا دست و پا زد.7
« آن کسانی که خیال میکنند، رابطه با آمریکا، دوستی با آمریکا موجب میشود که انسان از آسیب آمریکا محفوظ بماند، به این تجربه تاریخی مراجعه کنند؛ هنوز سفارت آمریکا در ایران بود، آمریکاییها راحت در داخل کشور رفتوآمد میکردند، انقلاب موجب نشده بود که آمریکاییها را از ایران بیرون کنند؛ مثل بقیّه دولتها سفارت داشتند، مأمورین داشتند، در اینجا داشتند زندگی میکردند. در همان هنگام دولت آمریکا دشمنی خودش را با انقلاب نشان داد. علاوه بر این، محمّدرضا را که یک دشمن قطعی ملّت ایران بود، در آمریکا میهمان خودش کرد. او را بردند در آمریکا نگه داشتند؛ درواقع پناه دادند به دشمن ملّت ایران. خب، عکسالعمل و واکنش به این حرکت، حرکتِ دانشجویان بود؛ رفتند سفارت آمریکا را گرفتند، معلوم شد اینجا لانه جاسوسی است، معلوم شد در طول این چند ماه بعد از پیروزی انقلاب، در این مدّت، اینجا مرکزِ توطئه علیه انقلاب بوده است؛ این را اسنادِ منتشرشده بعدی از داخل سفارت آمریکا نشان داد و ثابت کرد. جوانهای عزیز! اسناد لانه جاسوسی را بگیرید بخوانید، درسآموز است. دانشجویانی که سفارت را تسخیر کردند و فهمیدند اینجا لانه جاسوسی است، با زحمت زیاد این اسناد را - که سعی کرده بودند در کاغذخردکنها آنها را خرد کنند، نابود کنند- به هم چسباندند، با زحمت زیاد اینها را استحصال کردند و منتشر کردند؛ هفتاد، هشتاد جلد کتاب منتشر شده است. اینها نشان میدهد که آمریکاییها چه در هنگامِ اوج نهضت، چه در هنگامی که نهضت و انقلاب پیروز شده است و جمهوری اسلامی تشکیل شده است، دائم در حال توطئه علیه نظام اسلامی بودهاند؛ آمریکا این است.»8
گناه ایران؛ استقلالطلبی و تهدید منافع آمریکا در خاورمیانه
از اینرو با این تاریخ و حجم توطئه و دشمنی آمریکا علیه کشور ما، چگونه میتوان دشمنی آمریکا را ناشی از اقدامات جمهوری اسلامی دانست؟ اقدام و تصمیم جمهوری اسلامی چیزی جز بازیابی استقلال از دسترفته و احیای عزت لگدمالشده خود بوده است؟ گناه جمهوری اسلامی از نظر آمریکا این بود که زیر بار سلطه نرفته و حاضر به پذیرش زیادهخواهی آن نبود. مارتین ایندایک، معاون خاورمیانهای وقت وزارت خارجه آمریکا، با اشاره به ناهمخوانی سیاستهای جمهوری اسلامی با ایالت متحده، گستاخانه تأکید میکند که مجازات و تنبیه انقلاب اسلامی، درس عبرتی برای کشورهایی خواهد بود که در مسیر استقلال و رهایی از رهبری آمریکا گام برمیدارند.9
گناه جمهوری اسلامی قرارگرفتن در منطقه پراهمیت و راهبردی خاورمیانه است که عمدهترین مرکز انرژی جهان محسوب میگردد و برخورداری از منابع سرشار، همواره یکی از عوامل دستاندازی و تلاش برای تسلط بر کشور ما بوده است. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا حاکم بلامنازع منطقه خاورمیانه بود و ایران بهعنوان مهمترین و قویترین متحد استراتژیک آمریکا در خاورمیانه و خلیج فارس محسوب میگردید؛ اما انقلاب اسلامی، منافع غرب و بهویژه آمریکا را در منطقه استراتژیک خاورمیانه به خطر انداخته و دست آنان را از این منابع کوتاه کرده است و این، یکی از عوامل دشمنی با آن گردید. برژینسکی نظریهپرداز مشهور آمریکایی میگوید: «تجدید حیات اسلام بنیادگرا در سراسر منطقه با سقوط شاه و تشنجات ناشی از ایران، (امام) خمینی(ره)، یک مخاطره مستمر برای منافع ما در منطقه ای که حیات جهان غرب کاملاً به آن وابسته است ایجاد کرده است، بنیادگرایی اسلامی پدیده ای است که امروزه آشکارا نظم و ثبات موجود را تهدید میکند.»10
مقام معظم رهبری فرمودند: «بعضی خیال میکنند دشمنیهایی که با ما میشود، بهخاطر این است که ما ستیزهگری کردهایم؛ ما دائماً انگشت در چشم اینها کردهایم؛ [لذا] اینها از این جهت با ما دشمنی میکنند؛ نه، این هم خیال غلطی است، تصوّر غلطی است. ما شروعکننده نبودهایم. اوّلِ انقلاب آمریکاییهایی که دستگیر شده بودند، چند روزی نگهداشته شده بودند. امام فرمود: با کمال مراقبت بروند به محلّ خودشان، سفارت خودشان؛ تا قبل از اینکه مسأله تسخیر سفارت پیش بیاید- که آن هم عواملی داشت، مقدّماتی داشت- [آمریکاییها] در کمال امنیّت اینجا زندگی میکردند؛ راحت میرفتند، میآمدند؛ البتّه بدجنسی میکردند. ما شروع نکردیم، آنها شروع کردند؛ آنها از همان اوّل شروع کردند: با بدگویی، با تحریم، با طلبکاری، با پناهدادن به دشمن ملّت ایران؛ شروعکننده آنها بودند. وانگهی فقط آمریکا که نیست؛ کشورهای دیگر [هم هستند]؛ حالا مثلاً فرض بفرمایید جمهوری اسلامی نسبت به فرانسه چه ستیزهگریای کرده؟ کشور فرانسه چون امام مدّتی در آنجا بود، حتّی مورد تمجید نیروهای انقلابی هم بود؛ امّا خب میبینید که چهکار میکنند... در قضیّه هستهای بدترین موضع را فرانسویها [گرفتند]- ما با فرانسویها چهکار کرده بودیم؟ ستیزهگری کرده بودیم؟ حالا یک کشور کوچکی مثل هلند مثلاً در هر قضیّهای که شما نگاه کنید، از قضایایی که پای جمهوری اسلامی به میان است، در آن لیست و فهرست دشمنها، یکیاش هلند است! حالا ما با هلند چهکار داشتیم؟ چه ستیزهگریای؟ کشور کوچکی که در گوشه اروپا افتاده [است]. بحث این نیست که ما با آنها دشمنی و ستیزهگری کردیم؛ مثلاً فرض بفرمایید، کانادا روابطش را با ما قطع کرد. ما با کانادا دشمنی کرده بودیم؟ ستیزهگری کرده بودیم؟ قضیّه این نیست، قضیّه چیز دیگری است. ما خودمان را نباید فریب بدهیم و بگوییم: «آقا، ما دشمنی نکنیم تا آنها دشمنی نکنند.» نه، انگیزههای دیگری وجود دارد؛ مسائل دیگری پشت پرده است.»11 البته «گناه جمهوری اسلامی و گناه ملتی که به این جمهوری و به این اسلام دل سپرده و در راه او حرکت کرده، فقط همین است که میخواهد زیر بار زور و سلطه و توهین دیگران به شخصیت خودش نرود.»12
نباید جهان را در آمریکا و چند کشور خلاصه کرد و دشمنی آنان با جمهوری اسلامی را دشمنی کشورها با جمهوری اسلامی تلقی کرد. مقام معظم رهبری، با اشاره به تحریف و دروغگویی جبهه استکبار فرمودند: «آنها به دروغ در تبلیغات خود میگفتند: جمهوری اسلامی با تمام دنیا سرِ ناسزگاری و ستیزه دارد؛ درحالیکه نظام اسلامی بر اساس تأکیدات قرآن، فقط در مقابل کسانی قرار دارد که با ملت ایران دشمنی میکنند و با بقیه ملتها و کشورها از هر آیین و نژادی روابط دوستانه دارد.»13
دشمنی تمدنی آمریکا با ایران؛
نه رقابت اقتصادی، بلکه جنگ وجودی اسلام و غرب
حال برخی ممکن است این سؤال را مطرح کنند که چرا ایران سیاستی مانند روسیه در قبال آمریکا در پیش نگرفت؟ جمهوری اسلامی میتوانست، مانند روسیه عمل کند و با آنها تعامل داشته باشد؛ البته پاسخی که در این باره میتوان ارائه نمود، این است که دشمنی آمریکا با جمهوری اسلامی، دشمنی ایدئولوژیک، بلکه دشمنی تمدنی است و با برخی رقابتهای روسیه و چین با آمریکا متفاوت است که مربوط به منافع سیاسی و اقتصادی آنها میشود. هویت اسلامی و فرهنگ ارزشی، استقلالطلبی، سلطهستیزی و حمایت جمهوری اسلامی از مظلومان عالم، نظام سلطه و فرهنگ و تمدن منحط غرب را به چالش کشیده و برای آنان تهدیدی تمدنی محسوب میشود. بنابراین آمریکا و اسرائیل جز به نابودی یا تسلیم یا تغییر مسیر آن راضی نخواهند شد. سخنان و تحلیلهای اندیشمندان و مقامات سیاسی غربی بهخوبی نشان میدهد که جنگ ما با نظام سلطه، جنگی وجودی و اعتقادی است. هانتینگتون، نظریهپرداز مشهور آمریکایى، مىنویسد: «تقابل اصلى آینده جوامع بشرى، برخورد فرهنگ اسلامى و فرهنگ غربى است.»14 ریچارد نیکسون، رئیسجمهور اسبق آمریکا مینویسد: «جهان اسلام در قرن بیست و یکم، یکی از مهمترین میدانهای زورآزمایی سیاست خارجی آمریکاست.»15 ریچارد مورفی، معاون پیشین وزیر خارجه آمریکا، در گزارشی خطاب به نمایندگان کنگره آمریکا میگوید: «اولویتهای آمریکا مبتنی بر حفظ جریان آزاد نفت از خلیج فارس، مهارکردن نفوذ روسیه و جلوگیری از رادیکالیسم اسلامی است. پدیده انقلاب اسلامی ایران، دیگر تنها یک مسأله استراتژیک متعارف نیست؛ مسأله امواجی است که این انقلاب پدید آورده و بنیادهای تمدن معاصر کاپیتالیستی و سوسیالیستی غرب را به لزره انداخته است.»16
بنابراین نمیتوان تصور کرد که اگر جمهوری اسلامی همانند روسیه و چین عمل میکرد، دشمنی آمریکا پایان میپذیرفت. ضمن آنکه پذیرش نظام سلطه و تندادن به ذلت و زبونی در برابر دشمنان و چشمپوشیکردن از ظلمها و جنایتهای آمریکا با مبانی و ارزشهای جمهوری اسلامی مغایر است و نظام اسلامی را از هویت اسلامی خود تهی میسازد.
..............................................
منابع
1. بیل، جیمز، عقاب و شیر، تراژدی روابط ایران و آمریکا، ترجمه مهوش غلامی، تهران: 1371.
2. برژینسکی، اسرار سقوط شاه، ترجمه حمید احمدی، تهران، جامی، 1362.
3. رابرت هایزر، مأموریت در تهران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 6.
4. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 1، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1386،ص 64- 63.
5. داوودی، محسن، ستیز غرب با آنچه بنیادگرایی اسلامی مینامد، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1368.
6. صحیفه نور، ج20.
7. مدنی، سید جلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1369، ج1.
..............................................
پینوشتها
1. مدنی، سید جلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1369، ج1، ص 515.
2. بیل، جیمز، عقاب و شیر، تراژدی روابط ایران و آمریکا، ترجمه مهوش غلامی، تهران: کوبه، 1371، ص 258.
3. برژینسکی، اسرار سقوط شاه، ترجمه حمید احمدی، جامی، 1362، ص 103.
4. رابرت هایزر، مأموریت در تهران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 6.
5. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 1، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1386، ص 64- 63.
6. www.tasnimnews.com؛ تاریخ انتشار: 13 آبان 1398
7. بیانات در دیدار دانشجویان و دانشآموزان در آستانه ۱۳ آبان روز ملی مبارزه با استکبار جهانی(12/8/1398).
8. بیانات در دیدار دانشآموزان و دانشجویان(12/8/1394).
9. روزنامه کیهان(26/1/78).
10. داوودی، محسن، ستیز غرب با آنچه بنیادگرایی اسلامی مینامد، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1368، ص 80.
11. بیانات در دیدار مسئولان نظام(25/3/1395).
12. بیانات در دیدار دستاندرکاران ساخت ناوشکن جماران(30/11/1388).
13. سخنرانی تلویزیونی بهمناسبت عید مبعث(21/12/1399).
14. نفوذ و استحاله، تهران، معاونت سیاسى نمایندگى ولىفقیه، 1378، ص 47.
15. ریچادر نیکسون، فرصت را دریابیم، ترجمه حسین وفسینژاد، تهران، طرح نو، 1371، ص 256.
16. حسن واعظی، ایران و آمریکا، تهران، سروش، 1379، ص 314.
دشمنی آمریکا با ایران ریشه در کودتای ۲۸ مرداد، کاپیتولاسیون و توطئههای پیش از انقلاب دارد؛ تسخیر سفارت، واکنش به لانه جاسوسی بود. گناه ایران استقلالطلبی و تهدید منافع آمریکا در خاورمیانه است. این دشمنی تمدنی و ایدئولوژیک است، نه ناشی از ستیزهگری ایران؛ آمریکا جز نابودی یا تسلیم انقلاب راضی نمیشود.
کودتای ۲۸ مرداد؛ نخستین عملیات مخفی سیا علیه ایران
بررسی رفتارهای خصمانه آمریکا در تاریخ معاصر کشورمان بهخوبی بیانگر آن است که دشمنی آمریکا با کشور ما، به مسائلی مانند تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خطّ امام ارتباط نداشته و به سالیان بسیار قبل از این ماجرا بازمیگردد. کودتای 28 مرداد 1332، ترسیم نمونهای از دخالت آمریکا و دشمنی این کشور با جمهوری اسلامی است. کرمیت روزولت، از مقامات برجسته سیا که مجری این کودتا بود، چنین اعتراف میکند: «کودتای ایران نخستین عملیات مخفی علیه یک دولت خارجی بود که بهوسیله سیا در ماههای آخر حکومت ترومن تنظیم شده بود.»1
کاپیتولاسیون؛ نماد امپریالیسم و بیاحترامی به عزت ایران
آمریکا حتی در روزگاری که حکومت وابسته آنان در کشور ما بر سرکار بود، با تحمیل قانون استعماری کاپیتولاسیون، زیادهخواهی و خوی سلطهجویانه خود را با ارائه چنین طرحی آشکار نمودند و نشان دادند که برای عزت و استقلال مردم این مرز و بوم ارزشی قائل نیستند. کویلر یانگ، استاد دانشگاه پرینستون آمریکا معتقد است: «کاپیتولاسیون اشتباه فجیعی برای منافع آمریکا در ایران بود و این قانون سنگین، بهعنوان نشانه فاحش امپریالیسم تفسیر میشد. با این همه ما برای اجرای آن پافشاری کردیم.»2
مأموریت هایزر؛ تلاش برای کودتای خونین پس از خروج شاه
تلاش برای کودتا در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، برای جلوگیری از انقلاب اسلامی توسط ژنرال هایزر و اعزام وی به ایران پس از خروج شاه از ایران نیز نمونهای از رفتار خصمانه آمریکا در قبال کشور ماست.
برژینسکی بهصراحت میگوید: «طرح آمریکا از اعزام هایزر، انجام یک کودتای خونین به فاصله کوتاهی پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران بود.»3
هایزر خود درباره مأموریتش مینویسد: «وظیفه اصلی من در این مأموریت، بهکاربردن همه تلاشهایم جهت امکاندادن به دولت بختیار یا هر دولت غیرنظامی دیگری که با غرب سرسازگاری داشته باشد، بود.»4
تسخیر لانه جاسوسی؛ واکنش به توطئههای سفارت آمریکا
تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیروی خط امام در واکنش به دخالتها و اقدامات مداخلهجویانه آمریکا در کشورما صورت گرفت؛ مسألهای که پس از انتشار اسناد سفارت برهمگان آشکار گردید. تنها ذکر یک سند در این زمینه کافی است. در نامه جان گریوز، مسئول روابط عمومی لانه جاسوسی آمریکا، به رؤسای خود در مورد اقدامات سفارت چنین آمده: «من دو سناریو را که میتواند منجر به هرجومرج گردد، در نظر دارم: یکی نیروهای تمرکزیافتهای که توسط نارضایتیهای منطقهای و قومی تحریک شده باشند و اگر با اینها بهاندازه کافی بهطرز غلطی روبهرو شوند، ممکن است باعث تعطیلشدن و بستهشدن مناطق نفتی گردند و یا اقتصاد سنتی را از هم بپاشد و یا جوری ملیگرایی را خراب کنند که تودهها با رهبران مذهبی خود مخالف شوند؛ [دوم] نفاق در مدارس بین محصلان و بین کادر مدارس و یا هر دو که منجر به بستهشدن مدارس یا محیط خشونتهای افراطی که باعث نارضایتی عمومی و همچنین بهشیوه قبل از انقلاب، چهلمهایی بعد از چهلم گرفته شود.»5
بر اساس همین خط مشی و رفتار سفارت آمریکاست که «فرانسیس آنتونی بویل»، استاد دانشکده حقوق دانشگاه ایلینویز آمریکا میگوید: «اینکه سفارت آمریکا در تهران درگیر فعالیتهای گسترده اطلاعاتی و امنیتی بود که مأموران اطلاعاتی آمریکا آنها را تحت عنوان دیپلمات انجام میدادند، غیر قابل انکار است؛ چراکه سفارت، اولین منبع برای هدایت مسائل اطلاعاتی و امنیتی آمریکا بود... . دستگیری و زندانیکردن دیپلماتهای آمریکایی طبق ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، حق قانونی ایران در دفاع از خود بوده است.»6
تحریف تاریخ توسط آمریکا؛
دشمنی از ۲۸ مرداد، نه تسخیر سفارت
بنابراین، خط فکری که به دنبال القای این مسأله است که هزینهای که امروز کشور میپردازد، بهدلیل اقداماتی مانند تسخیر سفارت آمریکا در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی است و اگر این مسأله نبود، امروز ایران تحت تحریمها و دشمنیهای آمریکا قرار نداشت، در نگاهی خوشبینانه درک درستی از واقعیات تاریخی و ماهیت استکباری آمریکا ندارد و یا دانسته به تحریف واقعیات میپردازد. مقام معظم رهبری در واکنش به این خط فکری فرمودند: «بعضیها تاریخ را تحریف میکنند؛ خود آمریکاییها این کار را میکنند؛ آن سالی که بنده رئیسجمهور بودم و رفتم سازمان ملل، یک خبرنگار معروفِ آن روزِ آمریکا، در سازمان ملل با بنده مصاحبه کرد و[درباره] شروع اختلافات بین ایران و آمریکا را از ماجرای سفارت، گفت: از وقتی که جوانهای شما رفتند سفارت را گرفتند، بین ایران و آمریکا اختلاف شد؛ این تحریفِ تاریخ است؛ قضیّه این نیست. اختلاف بین ملّت ایران و آمریکا از بیستوهشتم مرداد، حتّی قبل از بیستوهشتم مرداد شروع شد؛ بیستوهشتم مرداد سال ۳۲، به اوج رسید. آنها بودند که نامردی کردند، خباثت کردند، ملّت ایران را با کودتا دچار یک رژیم فاسدِ وابسته کردند؛ شوخی نیست؛ سالهای متمادی این کشور زیر فشار رژیمِ وابسته به آمریکا دست و پا زد.7
« آن کسانی که خیال میکنند، رابطه با آمریکا، دوستی با آمریکا موجب میشود که انسان از آسیب آمریکا محفوظ بماند، به این تجربه تاریخی مراجعه کنند؛ هنوز سفارت آمریکا در ایران بود، آمریکاییها راحت در داخل کشور رفتوآمد میکردند، انقلاب موجب نشده بود که آمریکاییها را از ایران بیرون کنند؛ مثل بقیّه دولتها سفارت داشتند، مأمورین داشتند، در اینجا داشتند زندگی میکردند. در همان هنگام دولت آمریکا دشمنی خودش را با انقلاب نشان داد. علاوه بر این، محمّدرضا را که یک دشمن قطعی ملّت ایران بود، در آمریکا میهمان خودش کرد. او را بردند در آمریکا نگه داشتند؛ درواقع پناه دادند به دشمن ملّت ایران. خب، عکسالعمل و واکنش به این حرکت، حرکتِ دانشجویان بود؛ رفتند سفارت آمریکا را گرفتند، معلوم شد اینجا لانه جاسوسی است، معلوم شد در طول این چند ماه بعد از پیروزی انقلاب، در این مدّت، اینجا مرکزِ توطئه علیه انقلاب بوده است؛ این را اسنادِ منتشرشده بعدی از داخل سفارت آمریکا نشان داد و ثابت کرد. جوانهای عزیز! اسناد لانه جاسوسی را بگیرید بخوانید، درسآموز است. دانشجویانی که سفارت را تسخیر کردند و فهمیدند اینجا لانه جاسوسی است، با زحمت زیاد این اسناد را - که سعی کرده بودند در کاغذخردکنها آنها را خرد کنند، نابود کنند- به هم چسباندند، با زحمت زیاد اینها را استحصال کردند و منتشر کردند؛ هفتاد، هشتاد جلد کتاب منتشر شده است. اینها نشان میدهد که آمریکاییها چه در هنگامِ اوج نهضت، چه در هنگامی که نهضت و انقلاب پیروز شده است و جمهوری اسلامی تشکیل شده است، دائم در حال توطئه علیه نظام اسلامی بودهاند؛ آمریکا این است.»8
گناه ایران؛ استقلالطلبی و تهدید منافع آمریکا در خاورمیانه
از اینرو با این تاریخ و حجم توطئه و دشمنی آمریکا علیه کشور ما، چگونه میتوان دشمنی آمریکا را ناشی از اقدامات جمهوری اسلامی دانست؟ اقدام و تصمیم جمهوری اسلامی چیزی جز بازیابی استقلال از دسترفته و احیای عزت لگدمالشده خود بوده است؟ گناه جمهوری اسلامی از نظر آمریکا این بود که زیر بار سلطه نرفته و حاضر به پذیرش زیادهخواهی آن نبود. مارتین ایندایک، معاون خاورمیانهای وقت وزارت خارجه آمریکا، با اشاره به ناهمخوانی سیاستهای جمهوری اسلامی با ایالت متحده، گستاخانه تأکید میکند که مجازات و تنبیه انقلاب اسلامی، درس عبرتی برای کشورهایی خواهد بود که در مسیر استقلال و رهایی از رهبری آمریکا گام برمیدارند.9
گناه جمهوری اسلامی قرارگرفتن در منطقه پراهمیت و راهبردی خاورمیانه است که عمدهترین مرکز انرژی جهان محسوب میگردد و برخورداری از منابع سرشار، همواره یکی از عوامل دستاندازی و تلاش برای تسلط بر کشور ما بوده است. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا حاکم بلامنازع منطقه خاورمیانه بود و ایران بهعنوان مهمترین و قویترین متحد استراتژیک آمریکا در خاورمیانه و خلیج فارس محسوب میگردید؛ اما انقلاب اسلامی، منافع غرب و بهویژه آمریکا را در منطقه استراتژیک خاورمیانه به خطر انداخته و دست آنان را از این منابع کوتاه کرده است و این، یکی از عوامل دشمنی با آن گردید. برژینسکی نظریهپرداز مشهور آمریکایی میگوید: «تجدید حیات اسلام بنیادگرا در سراسر منطقه با سقوط شاه و تشنجات ناشی از ایران، (امام) خمینی(ره)، یک مخاطره مستمر برای منافع ما در منطقه ای که حیات جهان غرب کاملاً به آن وابسته است ایجاد کرده است، بنیادگرایی اسلامی پدیده ای است که امروزه آشکارا نظم و ثبات موجود را تهدید میکند.»10
مقام معظم رهبری فرمودند: «بعضی خیال میکنند دشمنیهایی که با ما میشود، بهخاطر این است که ما ستیزهگری کردهایم؛ ما دائماً انگشت در چشم اینها کردهایم؛ [لذا] اینها از این جهت با ما دشمنی میکنند؛ نه، این هم خیال غلطی است، تصوّر غلطی است. ما شروعکننده نبودهایم. اوّلِ انقلاب آمریکاییهایی که دستگیر شده بودند، چند روزی نگهداشته شده بودند. امام فرمود: با کمال مراقبت بروند به محلّ خودشان، سفارت خودشان؛ تا قبل از اینکه مسأله تسخیر سفارت پیش بیاید- که آن هم عواملی داشت، مقدّماتی داشت- [آمریکاییها] در کمال امنیّت اینجا زندگی میکردند؛ راحت میرفتند، میآمدند؛ البتّه بدجنسی میکردند. ما شروع نکردیم، آنها شروع کردند؛ آنها از همان اوّل شروع کردند: با بدگویی، با تحریم، با طلبکاری، با پناهدادن به دشمن ملّت ایران؛ شروعکننده آنها بودند. وانگهی فقط آمریکا که نیست؛ کشورهای دیگر [هم هستند]؛ حالا مثلاً فرض بفرمایید جمهوری اسلامی نسبت به فرانسه چه ستیزهگریای کرده؟ کشور فرانسه چون امام مدّتی در آنجا بود، حتّی مورد تمجید نیروهای انقلابی هم بود؛ امّا خب میبینید که چهکار میکنند... در قضیّه هستهای بدترین موضع را فرانسویها [گرفتند]- ما با فرانسویها چهکار کرده بودیم؟ ستیزهگری کرده بودیم؟ حالا یک کشور کوچکی مثل هلند مثلاً در هر قضیّهای که شما نگاه کنید، از قضایایی که پای جمهوری اسلامی به میان است، در آن لیست و فهرست دشمنها، یکیاش هلند است! حالا ما با هلند چهکار داشتیم؟ چه ستیزهگریای؟ کشور کوچکی که در گوشه اروپا افتاده [است]. بحث این نیست که ما با آنها دشمنی و ستیزهگری کردیم؛ مثلاً فرض بفرمایید، کانادا روابطش را با ما قطع کرد. ما با کانادا دشمنی کرده بودیم؟ ستیزهگری کرده بودیم؟ قضیّه این نیست، قضیّه چیز دیگری است. ما خودمان را نباید فریب بدهیم و بگوییم: «آقا، ما دشمنی نکنیم تا آنها دشمنی نکنند.» نه، انگیزههای دیگری وجود دارد؛ مسائل دیگری پشت پرده است.»11 البته «گناه جمهوری اسلامی و گناه ملتی که به این جمهوری و به این اسلام دل سپرده و در راه او حرکت کرده، فقط همین است که میخواهد زیر بار زور و سلطه و توهین دیگران به شخصیت خودش نرود.»12
نباید جهان را در آمریکا و چند کشور خلاصه کرد و دشمنی آنان با جمهوری اسلامی را دشمنی کشورها با جمهوری اسلامی تلقی کرد. مقام معظم رهبری، با اشاره به تحریف و دروغگویی جبهه استکبار فرمودند: «آنها به دروغ در تبلیغات خود میگفتند: جمهوری اسلامی با تمام دنیا سرِ ناسزگاری و ستیزه دارد؛ درحالیکه نظام اسلامی بر اساس تأکیدات قرآن، فقط در مقابل کسانی قرار دارد که با ملت ایران دشمنی میکنند و با بقیه ملتها و کشورها از هر آیین و نژادی روابط دوستانه دارد.»13
دشمنی تمدنی آمریکا با ایران؛
نه رقابت اقتصادی، بلکه جنگ وجودی اسلام و غرب
حال برخی ممکن است این سؤال را مطرح کنند که چرا ایران سیاستی مانند روسیه در قبال آمریکا در پیش نگرفت؟ جمهوری اسلامی میتوانست، مانند روسیه عمل کند و با آنها تعامل داشته باشد؛ البته پاسخی که در این باره میتوان ارائه نمود، این است که دشمنی آمریکا با جمهوری اسلامی، دشمنی ایدئولوژیک، بلکه دشمنی تمدنی است و با برخی رقابتهای روسیه و چین با آمریکا متفاوت است که مربوط به منافع سیاسی و اقتصادی آنها میشود. هویت اسلامی و فرهنگ ارزشی، استقلالطلبی، سلطهستیزی و حمایت جمهوری اسلامی از مظلومان عالم، نظام سلطه و فرهنگ و تمدن منحط غرب را به چالش کشیده و برای آنان تهدیدی تمدنی محسوب میشود. بنابراین آمریکا و اسرائیل جز به نابودی یا تسلیم یا تغییر مسیر آن راضی نخواهند شد. سخنان و تحلیلهای اندیشمندان و مقامات سیاسی غربی بهخوبی نشان میدهد که جنگ ما با نظام سلطه، جنگی وجودی و اعتقادی است. هانتینگتون، نظریهپرداز مشهور آمریکایى، مىنویسد: «تقابل اصلى آینده جوامع بشرى، برخورد فرهنگ اسلامى و فرهنگ غربى است.»14 ریچارد نیکسون، رئیسجمهور اسبق آمریکا مینویسد: «جهان اسلام در قرن بیست و یکم، یکی از مهمترین میدانهای زورآزمایی سیاست خارجی آمریکاست.»15 ریچارد مورفی، معاون پیشین وزیر خارجه آمریکا، در گزارشی خطاب به نمایندگان کنگره آمریکا میگوید: «اولویتهای آمریکا مبتنی بر حفظ جریان آزاد نفت از خلیج فارس، مهارکردن نفوذ روسیه و جلوگیری از رادیکالیسم اسلامی است. پدیده انقلاب اسلامی ایران، دیگر تنها یک مسأله استراتژیک متعارف نیست؛ مسأله امواجی است که این انقلاب پدید آورده و بنیادهای تمدن معاصر کاپیتالیستی و سوسیالیستی غرب را به لزره انداخته است.»16
بنابراین نمیتوان تصور کرد که اگر جمهوری اسلامی همانند روسیه و چین عمل میکرد، دشمنی آمریکا پایان میپذیرفت. ضمن آنکه پذیرش نظام سلطه و تندادن به ذلت و زبونی در برابر دشمنان و چشمپوشیکردن از ظلمها و جنایتهای آمریکا با مبانی و ارزشهای جمهوری اسلامی مغایر است و نظام اسلامی را از هویت اسلامی خود تهی میسازد.
..............................................
منابع
1. بیل، جیمز، عقاب و شیر، تراژدی روابط ایران و آمریکا، ترجمه مهوش غلامی، تهران: 1371.
2. برژینسکی، اسرار سقوط شاه، ترجمه حمید احمدی، تهران، جامی، 1362.
3. رابرت هایزر، مأموریت در تهران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 6.
4. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 1، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1386،ص 64- 63.
5. داوودی، محسن، ستیز غرب با آنچه بنیادگرایی اسلامی مینامد، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1368.
6. صحیفه نور، ج20.
7. مدنی، سید جلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1369، ج1.
..............................................
پینوشتها
1. مدنی، سید جلالالدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1369، ج1، ص 515.
2. بیل، جیمز، عقاب و شیر، تراژدی روابط ایران و آمریکا، ترجمه مهوش غلامی، تهران: کوبه، 1371، ص 258.
3. برژینسکی، اسرار سقوط شاه، ترجمه حمید احمدی، جامی، 1362، ص 103.
4. رابرت هایزر، مأموریت در تهران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 6.
5. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 1، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1386، ص 64- 63.
6. www.tasnimnews.com؛ تاریخ انتشار: 13 آبان 1398
7. بیانات در دیدار دانشجویان و دانشآموزان در آستانه ۱۳ آبان روز ملی مبارزه با استکبار جهانی(12/8/1398).
8. بیانات در دیدار دانشآموزان و دانشجویان(12/8/1394).
9. روزنامه کیهان(26/1/78).
10. داوودی، محسن، ستیز غرب با آنچه بنیادگرایی اسلامی مینامد، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1368، ص 80.
11. بیانات در دیدار مسئولان نظام(25/3/1395).
12. بیانات در دیدار دستاندرکاران ساخت ناوشکن جماران(30/11/1388).
13. سخنرانی تلویزیونی بهمناسبت عید مبعث(21/12/1399).
14. نفوذ و استحاله، تهران، معاونت سیاسى نمایندگى ولىفقیه، 1378، ص 47.
15. ریچادر نیکسون، فرصت را دریابیم، ترجمه حسین وفسینژاد، تهران، طرح نو، 1371، ص 256.
16. حسن واعظی، ایران و آمریکا، تهران، سروش، 1379، ص 314.