خاطره آیتالله یزدی(ره) از زمان تبعید امام خمینی(قد)
آیتالله یزدی(ره) میگوید: ما هم در موضوعات فقهی و تفسیری، مباحثههایی داشتیم. حضرات آیات مصباح، مظاهری، مسعودی، سید علیاکبر موسوی و خود من، هفتهای سهروز فقه و دو روز تفسیر بحث میکردیم که یک جلد آن چاپ شد. وقتی امام(ره) به ایران آمدند، مقداری از مباحثات را خدمت ایشان ارائه کرده و گفتم: اینها یادگار راهنماییهای حضرتعالی است و ایشان هم خوشحال شده و دعا کردند.
آیتالله یزدی(ره) میگوید: در زمان تبعید امام(ره) و در موسم حج، موفق شدم یکبار به زیارت ایشان در نجف بروم؛ زیرا طبق توافق میان آیتالله حکیم و دولت وقت عراق، حجاج ایرانی میتوانستند بههنگام مراجعت، بهمدت یک هفته به زیارت عتبات در عراق بروند.
ما از این فرصت استفاده کرده و به محضر امام(ره) رفتیم. ایشان در یک اتاق نسبتا کوچکی در بالاخانه بودند. من سه مسأله را مطرح کردم که یک مورد آن، شاهد مثال است؛ من گفتم: شنیدهام که شما فرمودهاید: «طلبهها نباید از قم بیرون بروند و شما کسانی را که از قم به نجف آمدهاند، از آمدن به نجف نهی کردهاید و چون من هم چنین قصدی داشتم، میخواهم نظرتان را از زبان خودتان بشنوم». امام فرمودند: بلی نباید از حوزه بیرون بروند؛ زیرا بهنفع طاغوت است که حوزهها خالی شود. چه مشکلی هست که نمیخواهند، در حوزه بمانند و بعد کیفیت و شرایط تحصیل در زمان آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری(ره) را توضیح دادند که در آن زمان، کسی نمیتوانست در فیضیه بماند؛ چون وضعیت بسیار بد بود و بهناچار به سالاریه- که در آن زمان روستایی بدون هیچگونه امکاناتی نزدیک قم بود- میرفتیم و در طول هفته، نمیتوانستیم به قم برویم. مرحوم حائری، روزی یکبار به سالاریه میآمدند و به ما درس میدادند و برمیگشتند. و ما هفتهای یکبار برای تهیه غذا و سایر نیازهای خود شبانه به قم میآمدیم و برمیگشتیم. هم دولت مخالف ما بود و هم مردم؛ اما امروز اگر دولت مخالف شماست، مردم به دنبال شما و پشتیبان شما هستند و هیچ مشکلی از این جهت نیست. سپس راهنماییای کردند که برای من بسیار مؤثر بود.
مطلب دیگری که به امام(ره) گفتم، درباره چگونگی تدریس ایشان بود. گفتم: کسانی که با سبک و روش درس شما مأنوس هستند، معمولاً از درس و بحث سایر علما نمیتوانند بهخوبی بهره بگیرند. امام(ره) به من فهماندند که نباید این حرف را بگویم و فرمودند: مباحثات کمپانی بگذارید؛ یعنی چند نفر، چند نفر، بحث بگذارید که گاهی این مباحثات چندنفره از بعضی درسهای خارج سودمندتر است. دو- سه نفری یا چندنفری بنشینید و بحث کنید. امام علت پختگی و عمق درسهای حوزوی را بگو- مگوهای طلبگی و اشکال و جواب، میدانستند.
به قم که آمدم، جریان را برای دوستان نقل کردم و جلسههای بحث دو- سه نفره در قم شکل گرفت که اثرات خوبی داشت که آثار برخی از آنها چاپ شده است.
مقصود از نقل این خاطرات این است که مشکلات همیشه هست؛ اما نباید ساکت نشست. حالا که آرامش در همهجا از جمله حوزه و دانشگاه وجود دارد، همه از توفیقات الهی است که زمان ما نبود. دولت بهبهانه سربازگیری مشکلات ایجاد میکرد؛ اما امروزه این مشکلات نیست. دولت و ملت با شماست. علاوه بر این، در گذشته حداقل امکانات هم وجود نداشت؛ اما امروزه همه چیز مهیّاست.
منبع: یزدى، محمد، اخلاق قضایی، ص 82