استاد رشاد
میراث فکری آیتالله میلانی(ره) به غنای فقه سیاسی شیعه کمک میکند
استاد علیاکبر رشاد، رئیس شورای حوزه علمیه تهران، در پنل شخصیت سیاسی و اجتماعی آیتالله میلانی که در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی برگزار شد، به تبیین جایگاه علمی، فقهی و سیاسی این مرجع فقید پرداخت و بر ضرورت توجه به ساحت اجتماعی و سیاسی آرای ایشان تأکید کرد.
به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، استاد رشاد با اشاره به برخی داوریها درباره شخصیت آیتالله میلانی(قد)، اظهار کرد: گاهی تصور میشود برای اثبات گرایش سیاسی یک فقیه، نیاز به شواهد و نمونههای بیرونی است؛ درحالیکه فقیهی با این سطح از جامعیت در حکمت، کلام، فقه، اصول و مسائل اجتماعی، بهطور طبیعی دارای آرای روشن در حوزه سیاست و حکومت دینی است.
عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: آیتالله میلانی حتی در عرصههای اجتماعی و سیاسی که کمتر بدان پرداخته شده، دارای دیدگاههای روشنی بوده و هیچ نیازی به اثبات مجدد ندارد.
تبیین مواضع سیاسی و اجتماعی
استاد رشاد با ذکر نمونههایی از بزرگان فقه شیعه گفت: همانگونه که درباره صاحب جواهر و آیتالله بروجردی(قد)، تصریحات روشنی در باب ولایت فقیه وجود دارد، آیتالله میلانی(قد) نیز با صراحت اعلام میکرد که در اسلام حکم غیرسیاسی و غیراجتماعی وجود ندارد و همه احکام اسلامی در بستر سیاست و اجتماع قابل تحلیل است.
وی ادامه داد: سیره، رفتار و مواضع حضرت آیتالله میلانی(قد) نشاندهنده اهتمام ایشان به مسائل اجتماعی و سیاسی و باور عمیق به حکومت دینی بوده است.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران، با تأکید بر مظلومیت علمی آیتالله میلانی در نیمقرن گذشته، تصریح کرد: بخشی از این مهجوریت، ناشی از کوتاهی طلاب و اهل علم در پرداختن به ابعاد سیاسی، اجتماعی و علمی ایشان بوده است؛ امروز وظیفه پژوهشگران و طلبههاست که با تحقیقات منسجم و علمی، این خلأ را پر کنند و میراث فکری استاد را به نسلهای آینده منتقل نمایند.
استاد رشاد با اشاره به کیفیت بالای مباحث ارائهشده در کنگره گفت: سخنان برخی اساتید و پژوهشگران برجسته بسیار دقیق و اثرگذار بوده و نکات مهمی از آرای سیاسی، اجتماعی، فقهی و اصولی آیتالله میلانی روشن شده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همچنین از اهتمام ویژه تولیت آستان قدس رضوی تقدیر کرد و گفت: با تأخیر در زمان برگزاری کنگره، فرصت کافی برای ارائه پیام مفصل فراهم شد و محتوای علمی غنی و دقیق به مخاطبان ارائه گردید.
عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی، با بیان اینکه برگزاری کنگره نباید بهمعنای پایان کار تلقی شود، افزود: این رویداد باید بهعنوان نقطه آغاز پژوهشهای دقیق و منسجم در حوزه فقه سیاسی، اصول و کلام حضرت آیتالله میلانی در نظر گرفته شود. ادامه این مسیر میتواند در قالب نشستهای تخصصی، کرسیهای علمی، مقالات پژوهشی و استفاده از ظرفیت مؤسسات مرتبط دنبال شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع ولایت فقیه پرداخت و اظهار کرد: نباید دیدگاههای مختلف به دو دسته ساده محدود شود و پیشنهاد کرد که دیدگاهها در چند لایه و طبقهبندی تحلیل شوند.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران توضیح داد : قلمروی ولایت فقیه در مسائل حزبی و سیاسی، وابسته به شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی است و تفاوت میان اجرا و ولایت باید بهطور علمی بررسی شود تا برداشتهای ناقص و محدود از آرای آیتالله میلانی اصلاح گردد.
استاد رشاد در پایان گفت: پرداختن علمی، منصفانه و دقیق به آرای فقهی، اصولی و سیاسی آیتالله میلانی نهتنها ادای دین به یک مرجع بزرگ است؛ بلکه میتواند به غنای فقه سیاسی شیعه و پاسخ به مسائل معاصر کمک کند. دبیرخانه کنگره و پژوهشگران، باید از این نقطه آغاز، مسیر مطالعاتی و پژوهشی را ادامه دهند تا آرای استاد بهصورت جامع و علمی در دسترس علاقهمندان و پژوهشگران قرار گیرد.
عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: آیتالله میلانی حتی در عرصههای اجتماعی و سیاسی که کمتر بدان پرداخته شده، دارای دیدگاههای روشنی بوده و هیچ نیازی به اثبات مجدد ندارد.
تبیین مواضع سیاسی و اجتماعی
استاد رشاد با ذکر نمونههایی از بزرگان فقه شیعه گفت: همانگونه که درباره صاحب جواهر و آیتالله بروجردی(قد)، تصریحات روشنی در باب ولایت فقیه وجود دارد، آیتالله میلانی(قد) نیز با صراحت اعلام میکرد که در اسلام حکم غیرسیاسی و غیراجتماعی وجود ندارد و همه احکام اسلامی در بستر سیاست و اجتماع قابل تحلیل است.
وی ادامه داد: سیره، رفتار و مواضع حضرت آیتالله میلانی(قد) نشاندهنده اهتمام ایشان به مسائل اجتماعی و سیاسی و باور عمیق به حکومت دینی بوده است.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران، با تأکید بر مظلومیت علمی آیتالله میلانی در نیمقرن گذشته، تصریح کرد: بخشی از این مهجوریت، ناشی از کوتاهی طلاب و اهل علم در پرداختن به ابعاد سیاسی، اجتماعی و علمی ایشان بوده است؛ امروز وظیفه پژوهشگران و طلبههاست که با تحقیقات منسجم و علمی، این خلأ را پر کنند و میراث فکری استاد را به نسلهای آینده منتقل نمایند.
استاد رشاد با اشاره به کیفیت بالای مباحث ارائهشده در کنگره گفت: سخنان برخی اساتید و پژوهشگران برجسته بسیار دقیق و اثرگذار بوده و نکات مهمی از آرای سیاسی، اجتماعی، فقهی و اصولی آیتالله میلانی روشن شده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همچنین از اهتمام ویژه تولیت آستان قدس رضوی تقدیر کرد و گفت: با تأخیر در زمان برگزاری کنگره، فرصت کافی برای ارائه پیام مفصل فراهم شد و محتوای علمی غنی و دقیق به مخاطبان ارائه گردید.
عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی، با بیان اینکه برگزاری کنگره نباید بهمعنای پایان کار تلقی شود، افزود: این رویداد باید بهعنوان نقطه آغاز پژوهشهای دقیق و منسجم در حوزه فقه سیاسی، اصول و کلام حضرت آیتالله میلانی در نظر گرفته شود. ادامه این مسیر میتواند در قالب نشستهای تخصصی، کرسیهای علمی، مقالات پژوهشی و استفاده از ظرفیت مؤسسات مرتبط دنبال شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع ولایت فقیه پرداخت و اظهار کرد: نباید دیدگاههای مختلف به دو دسته ساده محدود شود و پیشنهاد کرد که دیدگاهها در چند لایه و طبقهبندی تحلیل شوند.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران توضیح داد : قلمروی ولایت فقیه در مسائل حزبی و سیاسی، وابسته به شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی است و تفاوت میان اجرا و ولایت باید بهطور علمی بررسی شود تا برداشتهای ناقص و محدود از آرای آیتالله میلانی اصلاح گردد.
استاد رشاد در پایان گفت: پرداختن علمی، منصفانه و دقیق به آرای فقهی، اصولی و سیاسی آیتالله میلانی نهتنها ادای دین به یک مرجع بزرگ است؛ بلکه میتواند به غنای فقه سیاسی شیعه و پاسخ به مسائل معاصر کمک کند. دبیرخانه کنگره و پژوهشگران، باید از این نقطه آغاز، مسیر مطالعاتی و پژوهشی را ادامه دهند تا آرای استاد بهصورت جامع و علمی در دسترس علاقهمندان و پژوهشگران قرار گیرد.