چرایی کُلّ یَومٍ عاشُورا ...؟!

امام خمینی(ره) در سخنان خود، منظور از جمله کُلّ یَومٍ عاشُورا وَ کُلّ أرضٍ کَربلا را ضرورت گریستن همیشگی بر مصائب امام حسین(ع) نمی داند، بلکه معتقد است این جمله بیانگر لزوم مبارزه همیشگی با ظلم می باشد.

غوغا، کشاکش، بی حرمتی، در هم ریختگی اوضاع اجتماعی، بگیر و ببندها، فرار بزرگان و ... نشانه و تکانه هایی از یک تحول و تغییر بزرگ بود.

در مرداب طغیان ها و فشارها، قفس زندگانی مردمان تنگ تر می شد، برخی به مصالحه و گروهی به مخاصمه و بعضی هم به مدارا می نشستند... .

اما امام حسین(ع)، عزمش را جزم، اراده را محکم و عقبه را دل گرم کرد، چراکه مرامش، تربیت والایش، اصالت خانوادگی اش، جوانمردی اش و ... اجازه هجمه به مدینۀ الرسول(ص)، بقیع و اسرار نهفته کوچه بنی هاشمی را نمی داد، تا این که با نجوای مزار جدش(ص)، ندای: « یا بُنی، أُخرُج إلی العِراق إنّ الله قَد شاء أن یَراکَ قَتیلا؛ فرزندم، برو به سوی عراق، که تا پروردگارت تو را کشته ببیند.» دستور حرکت داد... .

جلای وطن برای همگان غم انگیز، دل آزار و سخت است، جلایی که برگشتی در آن نباشد، سوزناک تر... اما زمانه حسین(ع)، به گونه ای پیچید، که این دل کندن برایش مهیا شد. زمانه ای عجیبی بود، برخی بزرگان مدینه و مکه دانسته خودشان را خیرخواه و مصلح حسین(ع)، کسانی نادانسته مطیع و گرفتار مطامع دشمن و بعضی هم دانسته و ندانسته بینابین ساز چندگانگی را کوک می کردند، یک لحظه با حسین(ع)، آنی با یزید و درنگی بر عافیت خویش در دل بیابان ها، جلوه آخر مشایعت حسین(ع) در حرکتش، جز با جوانان غیور و زنان صبورش تنها ماند... .

ایمان، یقین و صداقت کاروان، تکیه به علم لدنی، الهامات واقعی و مکاشفات حقیقی کاروان سالارشان بود، که مسیر پر اضطراب خویش را به همراهی امن می رساند و با الهام از سخن پیامبر مهربانی(ص): «حُسینی مِنی وَ أنا مِن حُسین» هر مانعی را می زدودند، چرا که تداوم رسالت، نبوت و بقای دین اسلام را در سیر حرکتی ـ حماسی حسین(ع) می شناختند که این حسین(ع)، همانی است که دوش جدش(ص) با غلتیدن در خاک تفیده شده کربلا و یا سرش بالای نیزه و تشت برابر یزید یکی است. اگر چند در جسم مطهرش دگرگونی ای ایجاد شد، اما در معرفت، ایمان راسخ و یقینش هرگز و ابدا... .

بحث چرایی جمله تحول گر، تحرک ساز و احیاگر: «کُلّ یَومٍ عاشُورا وَ کُلّ أرضٍ کَربلا؛ همه روزها عاشورا و همه زمین کربلاست.» می باشد، عبارتی مشهور، که برخی آن را به امام صادق(ع) نسبت داده اند و گروهی از عالمان دینی نیز در سخنان خود از آن بهره می برند و می کنند؛ اما پژوهش گران علوم حدیث، این جمله را به عنوان حدیث در هیچ یک از منابع حدیثی شیعه نیافته اند... .

امام خمینی(ره) در سخنان خود، منظور از جمله را ضرورت گریستن همیشگی بر مصائب امام حسین(ع) نمی داند، بلکه معتقد است این جمله بیانگر لزوم مبارزه همیشگی با ظلم می باشد. شهیدمطهری، در تبیین پیروزی واقعی امام حسین(ع) در نهضت عاشورا، می آورد، این نهضت همواره در حال کسب پیروزی های جدید است و معنای: «کُلّ یَومٍ عاشُورا وَ کُلّ أرضٍ کَربلا» این می باشد، که هر روز به نام امام حسین(ع) با ظلم و باطلی مبارزه می گردد و حق و عدالتی احیا می شود... .

آیت الله خامنه ای نیز این جمله را چنین تفسیر می کند که در هر دوره ای انسان ها نقشی دارند که اگر آن نقش را به درستی، در لحظه مناسب، در زمان خود ایفا کنند، همه چیز به سامان خواهد رسید؛ ملت ها رشد خواهند کرد، انسانیت گسترده خواهند شد، همان گونه که رسول خدا(ص) فرمود: « حُسینی مِنی وَ أنا مِن حُسین» یعنی دین من، ادامه راه من، به وسیله حسین(ع) است. اگر حادثه عاشورا نبود، اگر این فداکاری عظیم در تاریخ اسلام پیش نمی آمد، این تجربه، این درس عملی، به امت اسلامی داده نمی شد، یقیناً اسلام دچار انحرافی می شد، از قبیل آنچه که در ادیان قبل از اسلام دچار شدند و چیزی از حقیقت اسلام باقی نمی ماند. عظمت عاشورا به این است، که گفتند: «کُلّ یَومٍ عاشُورا وَ کُلّ أرضٍ کَربلا»، یعنی زمان می گذرد، اما حوادث جاری در زندگی بشر، حقایق آفرینش دست نخورده است. در هر دوره ای انسان ها نقشی دارند، که آن نقش را به درستی، در لحظه مناسب در زمان خود ایفا کنند.... .

اما مشایعت بعضی از احادیث نظیر: امام حسن(ع) در پیش گویی شهادت برادرش، به امام حسین(ع) می فرماید: « لایَوم کیَومک یا أباعبدالله؛ ای اباعبدالله، هیچ روزی مانند روز تو(عاشورا) نیست.» و یا امام سجاد(ع) در این باره فرمود: « لایَوم کیَوم الحُسین(ع)؛ هیچ روزی مانند روز حسین(ع)(عاشورا) نیست.» نشان از جاویدانگی حماسه امام حسین(ع) بود.