گناه، جاده بی انتهای ظلمانی در رسیدن به مقصد

مرحوم آیت الله ناصری به تشریح «گناه و آثار سوء آن در اطاعت و محبت الهی» پرداختند.

مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «گناه و آثار سوء آن در مسیر عبادت و محبت الهی» پرداختند که متن آن بدین شرح است:

امام سجاد علیه السلام در دعای بیست و چهارم صحیفه سجادیه می فرمایند:« وَ أَصْلِحْنِی بِکَرَمِکَ».مرا با کرمت اصلاح کن.

به دلیل عظمت و بلند مرتبه بودن علم ائمه علیهم السلام، فضائل و مناقب این بزرگواران برای ما قابل درک نیست و عقل ما نمی تواند آن را احاطه کند زیرا تمام موجودات، جمادات، نباتات، ملائکه، جن و انس و حتی پیامبران به توفیر وجود مبارک چهارده معصوم علیهم السلام خلق شده اند.

امام باقرعلیه السلام می فرمایند:« لَمّا خَلَقَ اللّه ُ العَقلَ قالَ لَهُ : أقبِلْ فَأقبَلَ ، ثُمَّ قالَ لَهُ : أدبِرْ فَأدبَرَ ، فقالَ : «و عِزَّتی و جَلالی ما خَلَقتُ خَلقا أحسَنَ مِنکَ، إیّاکَ آمُرُ و إیّاکَ أنهی، و إیّاکَ اُثیبُ و إیّاکَ اُعاقِبُ».چون خداوند عقل را آفرید به او فرمود: رو کن و او رو کرد، سپس فرمود: برگرد و او برگشت. آن گاه فرمود: به عزّت و جلالم سوگند که من آفریده ای نیکوتر از تو نیافریده ام . تو را فرمان می دهم و تو را نهی می کنم (مخاطب امر و نهی من تو هستی)، تو را پاداش می دهم و تو را به کیفر می رسانم.

این روایت به صورت متعدد و صحیح به دست ما رسیده است. موقعی که خدا عقل را آفرید به او فرمود که من به وسیله تو شخصی را عقاب میکنم یا پاداش میدهم. و خدا این عقل را صد قسم کرد. این عقل یک قسمش تقسیم بر تمام افراد شده است و بقیه برای چهارده معصوم علیهم السلام است. هر چه درمورد پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع) درمورد قدرت و معارف و علم و ... هست به طریق اولی برای دیگر چهارده معصوم نیز است، همه وارث پیامبر (ص) هستند.

امام سجاد علیه السلام در این دعا می فرمایند: خدایا مرا با کرم خودت اصلاح کن. این جمله دو تاست ۱.مرا تربیت کن ۲.با کرم خودت این کار را بکن.

درس اخلاق | گناه، جاده بی انتهای ظلمانی در رسیدن به مقصد

انسان وقتی که به دنیا می آید پاک است و به مرور ذات خود را به گناه آلوده می کند. امام سجاد علیه السلام به ما یاد می دهند که در هنگام گناهکار بودن اینگونه دعا کنید. چون وجود ما پر از حجاب های ظلمانی است. امام سجاد علیه السلام یاد می دهند که اینگونه دعا کنید: خدایا مرا اصلاح کن چون من پر از گناه هستم

ممکن است این معنا را نیز بدهد که خدایا با کرم و لطف خودت صفات رذیله ای که در وجود من قرار دارد را از بین ببر.

گاهی انسان به خدا ظلم می کند در قرآن کریم آمده است که حضرت لقمان خطاب به پسرش می فرماید « إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ». به راستی شرک ستمی بزرگ است.

شرک ورزیدن ظلم به خداست شرک تنها پرستش بت نیست بلکه ریای در عمل نیز شرک است، خداوند در روز قیامت حسابرسی اعمال شخص ریاکار را به شخصی که به خاطر او ریا کرده می سپارد.

انسان محجوب به عیوب نفسانی مثل ریا، ظلم به خداوند متعال و ائمه معصومین علیهم السلام، غیبت، تهمت، دروغ، حسادت، تکبر و... است.

برای شیعه امیرالمومنین علیهم السلام شدن باید این عیوب را از خود دور کنیم و تنها با توسل به اهل بیت علیهم السلام و یاری و مدد خواستن از خداوند متعال میشود توفیق دور شدن این عیوب را پیدا کرد.

در قرآن کریم آمده است که:« مَا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِکَ». هر چه از انواع نیکویی به تو رسد از جانب خداست و هر بدی رسد از خودِ توست.

همچنین در روایات نیز این سخن بیان شده که آنچه خیر به شما برسد از جانب خداست، ازجمله آبرو، رزق، سلامتی،عزت، خدمت به خلق و جامعه و....

اگر شخصی واجبات را انجام دهد، محرمات را ترک کند، خداوند نیز به او توفیق عنایت می کند و خیرها را به سوی او میرساند. و اعمال او را قبول میکند، خدمت به اجتماع و خلق عنایت خداست.

بدن سالم و نعمت ها از جانب خداست ما کاره ای نیستیم بلکه این عنایت خداست. اعمال شر برای انسان است و عقوبتش را نیز خواهد دید.

شخصی غلامی داشت، روزی غلام مولایش را برای نماز شب بیدار کرد که بیدار شو تا از قافله سعادتمندان خدا جا نمانی مولی به غلام گفت: خدا کریم است و خوابید. چند ساعت بعد غلام شخص را برای نماز صبح بیدار کرد بازهم مولا گفت: خدا کریم است و دوباره خوابید. صبح که شد شخص به غلام خود کیسه ای گندم داد تا برود و در زمین کشاورزی بکارد، اما غلام گندم را با جو عوض کرد و جو کاشت چند وقت بعد شخص با غلام خود بر سر زمین رفت تا ببیند گندم ها در چه وضعیتی هستند اما دید که به جای گندم جو کاشته است. از علت را جویا شد. غلام گفت: با خوداندیشیدم که جو بکارم تا گندم بروید. شخص گفت: مگر میشود! این امر غیر ممکن است. غلام گفت: چگونه است که شخصی شب تا صبح(بدون انجام واجبات) بخوابد و روز قیامت عاقبت به خیر شود و انتظار کرم الهی را داشته باشد.؟