کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی در قم و مشهد برگزار می‌شود
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی از برگزاری این کنگره با پیام‌های مقام معظم رهبری و مراجع عظام و سخنرانی ویژه یکی از مرجع تقلید بزرگوار، روز پنجشنبه یکم آبان در شهر قم خبر داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم آیت الله العظمی میرزای نائینی(ره)، امروز در نشست خبری این کنگره که در خبرگزاری حوزه برگزار شد، با اشاره به جایگاه بی‌بدیل فقها در تاریخ تشیع اظهار داشت: تاریخ تشیع همواره شاهد فقها و شخصیت‌های بزرگی بوده است که در حفظ کرامت امت‌های اسلامی و مبارزه با استعمار و تحریض امت اسلامی برای مقاومت در برابر ظلم و طاغوت نقش بسزایی ایفا کرده‌اند. طبیعی است که معرفی این شخصیت‌های برجسته، آثار و برکاتی برای نسل‌هایی که از نظر زمانی از دوران حیات آنان فاصله دارند، به همراه دارد.
انتقال پیام عزت، استقلال و مقاومت به امت اسلامی
قائم مقام مدیر حوزه های علمیه در امور استان ها افزود: گرامیداشت چنین فقهایی در حقیقت پاسداشت سنت نبوی و یادآوری مجاهدت بزرگانی است که پناهگاه مردم در بحران‌های گوناگون تاریخ بودند. همان‌گونه که یادآوری حادثه عاشورا و ایثار اصحاب امام حسین علیه‌السلام در طول سال برای تبیین عظمت مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم انجام می‌شود، نکوداشت عالمانی همچون مرحوم میرزای نائینی نیز تلاشی در جهت انتقال پیام عزت، استقلال و مقاومت به امت اسلامی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال تصریح کرد: از اهداف مهم این کنگره، بزرگداشت مرحوم میرزای نائینی در صدمین سال مهاجرت یا به تعبیری تبعید ایشان از عراق به ایران است. این مناسبت، انگیزه‌ای ارزشمند برای حوزویان به شمار می‌رود تا جریان عظیم تاریخی یک قرن پیش را مرور کرده و آن را به عنوان نقشه راهی برای مقابله با بحران‌ها و زیاده‌خواهی استکبار جهانی در دوران معاصر معرفی کنند.
میرزای نائینی؛ فقیهی که در برابر استعمار ایستاد
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی با اشاره به شرایط تاریخی دوران ایشان، گفت: در سال‌های پس از جنگ جهانی، استعمار انگلستان با استفاده از ایادی خود از جمله ملک فیصل در عراق به دنبال گسترش نفوذ خود بود، اما مرحوم نائینی با نهضتی بزرگ در برابر این جریان ایستاد. هنگامی که انگلیس دریافت حضور چنین فقیه مجاهدی در عراق با اهداف استعماری‌اش در تضاد است، ایشان را به همراه جمعی از علما به ایران تبعید کرد. ورود مرحوم میرزای نائینی به ایران، جریانی نو در حوزه‌های علمیه و عرصه اجتماعی کشور پدید آورد.
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه های علمیه با اشاره به مبانی فکری و سیاسی مرحوم میرزای نائینی، اظهار کرد: مرحوم میرزای نائینی معتقد بود که حاکمیت از آنِ خدای متعال است؛ یعنی تنها کسی که مالک مطلق جهان آفرینش است، شایستگی حکمرانی بر آن را دارد. پس از خدا، این حق به پیامبر اکرم(ص) و سپس به امامان معصوم(ع) می‌رسد و بر اساس روایات معتبر، در دوران غیبت، فقهای جامع‌الشرایط عهده‌دار این مسئولیت‌اند. از نگاه مرحوم نائینی، این فقها کسانی هستند که با ایمان کامل به خداوند، در برابر استکبار سر فرود نمی‌آورند و عزت امت اسلامی را حفظ می‌کنند.
مرحوم میرزای نائینی دین را از سیاست نمی دانست
حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال در ادامه تصریح کرد: مرحوم میرزای نائینی جدایی دین از سیاست را نمی‌پذیرفت و معتقد بود که در نبود ولی‌فقیه جامع‌الشرایط، صالح‌ترین و مؤمن‌ترین افراد، یعنی نزدیک‌ترین انسان‌ها به معارف الهی، باید زمام امور را در دست گیرند. ایشان در جریان مشروطه نیز با تألیف کتاب ارزشمند تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله کوشید تا حاکمیت‌های غیردینی را با قیود شرعی و قانونی محدود کند تا مردم از استبداد در امان بمانند. از نظر او مجلس شورای ملی باید متشکل از نمایندگانی فقیه، عالم و پایبند به دین باشد؛ کسانی همچون شهید مدرس و آیت‌الله کاشانی که دین خدا را در برابر استکبار نمی‌فروختند.
براساس اعلام دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره)، افتتاحیه این کنگره در ایران روز پنجشنبه اول آبان در شهر مقدس قم و اختتامیه آن روز سوم آبان در مشهد مقدس برگزار خواهد شد.
مرحوم نائینی پیشگام نهضت‌های ضداستعماری
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره) افزود: مرحوم نائینی از پیشگامان نهضت‌های ضد استعماری از جمله نهضت تنباکو در کنار میرزای شیرازی و همچنین نهضت ثوره‌العشرین در عراق بود. او حتی زمانی که به ایران بازگشت و مشاهده کرد حاکمیت از شروط شرعی فاصله گرفته است، با انزوا و بی‌اعتنایی مواجه شد، اما هرگز در برابر ظلم و استبداد سکوت نکرد و از موضع فقیهانه خود در برابر استعمار عقب‌نشینی ننمود.
روند علمی و پژوهشی کنگره بین‌المللی مرحوم نائینی / ریاست آیت الله استاد بر شورای علمی
حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال با اشاره به روند علمی و پژوهشی کنگره بین‌المللی مرحوم نائینی، گفت: برای برگزاری کنگره‌ای جامع و علمی، شورای علمی به ریاست حضرت آیت‌الله استادی تشکیل شد و دبیرخانه کنگره فعالیت خود را آغاز کرد. بر اساس مصوبه شورای علمی، پنج کمیته تخصصی شامل کمیته علمی فقه و اصول، سیره و زندگینامه، قرآن و حدیث، اندیشه‌های سیاسی و کلام تشکیل شد.
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره) تصریح کرد: مرحوم نائینی در علم اصول با بهره‌گیری از مباحث کلامی، دیدگاه‌های بدیعی ارائه داده بود و همین امر ضرورت توجه به ابعاد مختلف علمی او را دوچندان می‌کرد.
موسوعه علمی ۴۱ جلدی
وی در ادامه افزود: در فراخوان علمی کنگره، بیش از ۲۰۰ مقاله از ایران و نجف ارسال شد که پس از بررسی دقیق، ۷۰ مقاله برگزیده انتخاب و در پنج جلد منتشر شد. مجموعه آثار علمی مرحوم میرزای نائینی از تقریرات دروس، تألیفات فقهی و اصولی و نوشته‌های تاریخی حدود ۴۰ جلد است که به همراه مدخل (زندگینامه) او در قالب موسوعه‌ای علمی منتشر شده است.
به گفته حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال، این موسوعه علمی با نظارت دبیر علمی کنگره و شورای علمی به ریاست آیت‌الله استادی تهیه و با اتقان بالا چاپ شده است. نوادگان مرحوم نائینی و مراجع عالی نجف نیز بر صحت و دقت این آثار تأکید داشته‌اند. رونمایی رسمی از این موسوعه در مراسم افتتاحیه کنگره، در روز پنجشنبه اول آبان انجام خواهد شد.
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره) گفت: در بخش رسانه‌ای کنگره، مسئولیت اطلاع‌رسانی و انتشار محتوا بر عهده حجت‌الاسلام والمسلمین رستمی، رئیس مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه است. ایشان روند اطلاع‌رسانی کنگره را به‌صورت منظم برای اصحاب رسانه تبیین خواهند کرد.
مرحوم نائینی(ره)؛ محور وحدت
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره) در ادامه با اشاره به شرایط کنونی جهان اسلام گفت: امروز در زمانی زندگی می‌کنیم که استکبار جهانی نقاب نرم خود را کنار زده و چهره خشن و آشکارش را به امت اسلامی نشان داده است. صهیونیسم بین‌الملل با حمایت مستقیم قدرت‌های استکباری، به‌ویژه در سرزمین‌های مقدس در حال جنایت و جنگ‌افروزی است. اگر روزی با عنوان وزارت دفاع فعالیت می‌کردند، امروز بی‌پرده وزارت جنگ دارند و مستقیماً وارد میدان شده‌اند.
وی اظهار کرد: در چنین شرایطی، وظیفه حوزه‌های علمیه، امت‌های اسلامی و نظام‌های اسلامی، ایجاد وحدت و انسجام است. کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی می‌تواند محور وحدت میان حوزه‌های علمیه ایران و عراق و سایر کشورهای اسلامی باشد و با نشست‌های علمی، فرهنگی و سیاسی، امت اسلامی را در برابر فشارهای استکبار مجهز سازد. امیدواریم بتوانیم در این شرایط بحرانی که حاصل توطئه‌های استعمار است، بخشی از وظیفه خود را به بهترین شکل انجام دهیم.
پیام‌های رهبر معظم انقلاب و مراجع عظام / یک مرجع تقلید سخنران ویژه افتتاحیه
دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره) خاطرنشان کرد: در این کنگره از دیدگاه‌های مراجع عظام تقلید، به‌ویژه از پیام مقام معظم رهبری، بهره‌مند خواهیم شد و یکی از مراجع بزرگوار تقلید سخنران محوری مراسم افتتاحیه روز پنجشنبه در قم خواهد بود.
برگزاری کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی در ایران و عراق
حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال در ادامه با اشاره به گستره برگزاری کنگره در ایران و عراق اظهار داشت: این کنگره در نجف نیز برگزار خواهد شد و شخصیت‌های برجسته حوزوی در ایران نیز در این برنامه حضور پیدا خواهند کرد. مراجع عالی نجف از این حرکت بین‌المللی ابراز خرسندی کرده‌اند و در انتشار و تهیه موسوعه آثار مرحوم نائینی نیز حوزه علمیه نجف و عتبات عالیات اهتمام فراوانی داشته‌اند که جای تشکر و قدردانی دارد.
برگزاری کنگره در نجف و کربلا
وی افزود: روز ششم آذرماه، کنگره در حوزه علمیه نجف برگزار خواهد شد و هشتم آذرماه نیز اختتامیه آن در شهر مقدس کربلا برگزار می‌شود. امیدواریم در مجالسی که در ایران و عراق برپا می‌شود بتوانیم ابعاد مختلف این شخصیت بزرگ را به نمایش بگذاریم و اهداف عالیه اجلاس که ایجاد گفتمان، اتحاد و وحدت میان حوزه‌ها و امت اسلامی است، محقق گردد.
زمان افتتاحیه و اختتامیه در ایران
براساس اعلام دبیرکل کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی(ره)، افتتاحیه این کنگره در ایران روز پنجشنبه اول آبان در شهر مقدس قم و اختتامیه آن روز سوم آبان در مشهد مقدس برگزار خواهد شد.
کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی در قم و مشهد برگزار می‌شود / مرحوم نائینی فقیهی که دین را از سیاست جدا نمی‌دانست
جزئیات فعالیت‌های علمی و پژوهشی دبیرخانه کنگره
در ادامه این نشست، دکتر مرتضی توکلی، رئیس دبیرخانه کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی، با ارائه گزارشی از روند شکل‌گیری و فعالیت‌های این دبیرخانه، اظهار کرد: دبیرخانه کنگره از بهمن‌ماه سال ۱۳۹۹ با ابلاغ مدیر محترم حوزه‌های علمیه تأسیس و آغاز به کار کرد. در ابتدا شورای علمی و شورای اجرایی در دبیرخانه شکل گرفت و ذیل شورای علمی، پنج کمیته تخصصی فعالیت خود را شروع کردند که عبارت بودند از کمیته فقه و اصول، مبانی کلامی و قرآن و حدیث و آیات و احکام، سیره و زندگینامه و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی.
ارسال ۲۰۰ مقاله به دبیرخانه / پذیرش نهایی ۷۰ مقاله
وی در ادامه گفت: در طول حدود چهار سال از تأسیس دبیرخانه و پس از انتشار فراخوان اولیه، بیش از ۲۰۰ مقاله و چکیده به دبیرخانه ارسال شد که از میان آن‌ها ۷۰ مقاله مورد پذیرش قرار گرفت و در نشریات علمی و پژوهشی معتبر به چاپ رسید. مجموعه مقالات نیز در پنج جلد منتشر گردیده و در کنگره رونمایی خواهد شد.
برگزاری بیش از ۳۰ نشست علمی، مناظره و کرسی‌های ترویجی
رئیس دبیرخانه کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی با اشاره به برگزاری نشست‌های علمی گفت: بیش از ۳۰ نشست علمی، مناظره و کرسی‌های ترویجی در مراکز و مؤسسات و نهادهای همکار کنگره برگزار شده است که عمدتاً در شهر قم و بعضاً در مشهد، اصفهان و برخی نشست‌ها نیز در خارج از کشور انجام شد. موضوعات این نشست‌ها پیرامون علوم سیاسی، فقه، اصول و اندیشه‌های اجتماعی مرحوم نائینی مورد بررسی قرار گرفت.
توکلی افزود: دو پیش‌نشست علمی نیز برای این کنگره پیش‌بینی و برگزار شد؛ نخستین پیش‌نشست در زادگاه مرحوم نائینی، شهر نائین در سال ۱۴۰۱ با حضور علما و روحانیون نائین و سخنرانی آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور برگزار شد. پیش‌نشست دوم نیز به‌تازگی در اصفهان و با پیام بسیار مهم آیت‌الله العظمی مظاهری از سوی حوزه علمیه اصفهان برگزار شد که از نشست‌های شاخص این کنگره بود.
شعار محوری کنگره
وی درباره شعار محوری کنگره گفت: کنگره مرحوم میرزای نائینی با شعار «میرزای نائینی؛ استوانه فقاهت، معنویت و سیاست» آغاز به کار کرد و به مناسبت صدمین سال مهاجرت و تبعید این فقیه مجاهد برگزار می‌شود. همچنین برگزاری این کنگره در آستانه سالروز رحلت مرحوم نائینی که در ۲۶ آذرماه می‌باشد بر اهمیت و بار معنوی آن افزوده است.
انتشار ۴۱ جلد موسوعه
رئیس دبیرخانه کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی در ادامه به معرفی آثار منتشرشده پرداخت و گفت: در مجموع ۴۱ جلد موسوعه از آثار این فقیه نامدار منتشر شده است که شامل ۴۰ جلد آثار و تقریرات علمی ایشان و یک جلد ویژه زندگینامه با عنوان استوانه فقاهت است. همچنین ۶ جلد مجموعه مقالات و چکیده‌ها و یک جلد کتاب با عنوان مجتهد زمانه که تلخیصی از زندگینامه مرحوم نائینی است، تهیه و در اختیار طلاب قرار خواهد گرفت.
یک درخواست از اصحاب رسانه
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا رستمی مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه هم در این نشست با اشاره به نقش رسانه‌ها در تبیین ابعاد مختلف کنگره بین‌المللی مرحوم میرزای نائینی گفت: پوستر و تیزر رسمی کنگره در اختیار اصحاب رسانه قرار خواهد گرفت و از خبرنگاران و رسانه‌های حوزوی درخواست می‌کنیم این آثار را همراه با اخبار یا به‌صورت مجزا منتشر کنند.
ویژگی های شخصیتی مرحوم نائینی
مدیرمسئول خبرگزاری حوزه افزود: مرحوم نائینی از شخصیت‌های خاص و برجسته سده گذشته است. نخستین ویژگی ایشان مقبولیت ویژه‌ای است که در حوزه‌های علمیه شیعه به‌ویژه در نجف و قم، دارند؛ مقبولیتی که در میان عالمان کمتر نظیر دارد. ویژگی دوم این است که ایشان از معدود شخصیت‌هایی هستند که پس از گذشت سال‌ها همچنان امتداد علمی، سیاسی و اجتماعی‌شان تا امروز محسوس است. در عین حال در چند دهه گذشته برخی خوانش‌های نادرست از مبانی و اندیشه‌های ایشان صورت گرفته است.
بازخوانی صحیح مبانی و نظریات مرحوم میرزای نائینی
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه در پایان اظهار کرد: یکی از رسالت‌های مهم این کنگره، بازخوانی صحیح مبانی و نظریات مرحوم میرزای نائینی با بهره‌گیری از ظرفیت مراجع عظام، علما، محققان به‌ویژه در حوزه‌های علمیه قم و نجف است. همان‌طور که حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال اشاره کردند، این کنگره تلاشی است برای ارائه تصویری دقیق، جامع و مستند از اندیشه‌های فقهی و سیاسی این فقیه بزرگ و مجاهد راه حق.
