هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

ماهیت پول در اقتصاد اسلامی
رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه بررسی کرد

چکیده: مسأله ماهیت پول و کارکردهای آن یکی از مباحث بنیادین و چالش‌برانگیز در نظام اقتصاد اسلامی است. با توجه به تحولات گسترده در نظام‌های پولی جهان و سیطره پول اعتباری، این پرسش اساسی برای فقها و اقتصاددانان اسلامی مطرح است که آیا از منظر شرع، پول الزاماً باید دارای ارزش ذاتی مالیت حقیقی همچون طلا و نقره باشد؟ یا می‌تواند امری صرفاً اعتباری و مبتنی بر قرارداد اجتماعی و قدرت حاکمیت باشد؟ این نوشته به تحلیل و بررسی دو دیدگاه اصلی در این زمینه می‌پردازد؛ دیدگاه نخست بر انحصار پول شرعی در طلا و نقره به‌عنوان پول حقیقی تأکید دارد و ادله فقهی تاریخی و اقتصادی برای آن اقامه می‌کند. در مقابل دیدگاه منتقد ضمن پذیرش مشروعیت طلا و نقره، انحصار آن را رد کرده و با استناد به شواهد تاریخی و تحلیل‌های اقتصادی، مشروعیت و کارایی پول اعتباری را در چارچوب مصالح امت اسلامی تبیین می‌نماید. این نوشته با بازسازی استدلال‌های طرفین، به تحلیل مقایسه‌ای ادله و ارزیابی پیامدهای اقتصادی هریک از این دو رویکرد می‌پردازد.