هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

هر یک از ابعاد شخصیت سلمان فارسی نیازمند بررسی دقیق و مستقل است

در پیام مراجع عظام تقلید به آیین اختتامیه دومین کنگره ملی سلمان فارسی(ع) تأکید شد

هر یک از ابعاد شخصیت سلمان فارسی نیازمند بررسی دقیق و مستقل است

آیین اختتامیه دومین کنگره ملی سلمان فارسی همزمان با هزارو پانصدمین سالروز میلاد پیامبر اعظم(ص) با پیام آیات عظام مکارم شیرازی، سبحانی و مظاهری، و سخنرانی آیت‌الله حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین 15 شهریور  در سالن همایش‌های اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی در پیامی تصویری به آیین اختتامیه دومین کنگره ملی سلمان فارسی اظهار کردند: سلمان فارسی از چند جهت شایسته توجه و تکریم است، نخست اینکه ایرانی بود و پس از ایمان به اسلام در این دین درخشید و دوم اینکه نقش مهم او در ماجرای خندق و پیشنهاد حفر آن، سرنوشت جنگ احزاب را تغییر داد و پیروزی بزرگی برای مسلمانان رقم زد.
ایشان افزودند: زندگی سلمان نشان می‌دهد که اسلام دینی محلی و محدود به جغرافیای خاص نیست بلکه فراتر از مرزها و کشورهاست و همه ملت‌ها می‌توانند در پرتو آن به سعادت برسند؛ سلمان در راه پذیرش اسلام سختی‌های فراوانی را متحمل شد، از سرزمین خود به مدینه آمد و در نهایت به عنوان والی مدائن برگزیده شد، اما حتی در جایگاه حکمرانی ساده‌زیست باقی ماند و این سبک زندگی او ایرانیان را که به تجملات عادت کرده بودند، بیدار ساخت.
این مرجع تقلید خاطرنشان کردند: زندگی ساده سلمان چه در دوران حکومت و چه پیش از آن، فصلی ارزشمند است که باید بر آن تکیه شود، همچنین سخنان پیامبر اسلام(ص) درباره سلمان که درباره هیچ فرد دیگری به این صورت بیان نشد، جایگاه ویژه او را نشان می‌دهد و هر یک از ابعاد شخصیت این صحابی بزرگ نیازمند بررسی دقیق و مستقل است.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی تأکید کردند: یکی از کارهای ضروری در حوزه معرفی سلمان فارسی، نگارش داستان‌ها و حالات زندگی او به زبان کودکانه است تا نسل جدید با این چهره درخشان تاریخ اسلام آشنا شود و الگو بگیرد.

  سلمان حکیم هم تراز لقمان حکیم
حضرت آیت‌الله سبحانی نیز در پیامی به کنگره سلمان فارسی به تبیین فضائل و مناقب سلمان فارسی پرداختند. متن پیام معظم‌له به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
سلمان فارسی، محور فضائل و مناقب
سخن گفتن درباره حضرت سلمان از نظر نیکی‌ها و زیبائی‌ها کار آسانی نیست، زیرا وی در دائره «فضیلت» در نقطه مرکزی آن قرار دارد، که تمام خطوط مختلف فضائل نسبت به آن یکسان است. از این جهت به گوشه‌ای از نکات زندگانی وی اشاره می‌شود.
سلمان حقیقتجو
درست است که واکاوی یکی از ابعاد روان انسان است. اما واکاوی سلمان در طریق شناخت آیین حق، منحصر به فرد است که در تاریخ بشر، نمونه‌ای برای آن نیست. وی برای دستیابی به آیین حق از کشوری به کشوری سفر کرده حتّی در طریق جستجوی گمشده خود به بردگی گرفته شد، و از قرائن دریافته بود که خورشید رسالت از سرزمین حجاز طلوع خواهد کرد. او پرسان‌پرسان خود را به یثرب رسانیده و در یکی از باغ‌های انصار کار می‌کرد. سرانجام با رسول خدا روبرو گشت و پذیرای آیین اسلام شد، و پیامبر نیز با پرداخت مبلغی او را آزاد ساخت.
سلمان یکی از پیشتازان
امیر مؤمنان (ع) می‌فرماید: پنج نفر از پیشتازان آیین اسلام هستند. از عرب من و از فارس سلمان و
با توجه به اینکه سلمان در نخستین سال هجری به آیین اسلام تشرف یافت و پیش از او گروهی در مکه و مدینه پذیرای آیین اسلام شده بودند، بنابراین باید گفت مقصود از پیشتازی سلمان پاک نسبت به نژاد فارس است که او نخستین ایرانی است که این آیین را پذیرا شده است.
سلمان و آیه [یَستَبْدِلْ قَوْمَاً]
قرآن مجید در نکوهش گروهی از مسلمانان متساهل که در راه نشر اسلام حاضر به بذل مال و جان نبودند چنین می‌فرماید: [وَإِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ ثُمَّ لاَ یَکُونُوا أَمْثَالَکُمْ]؛ اگر سرپیچی کنید گروه دیگری را جایگزین شما می‌کند پس از آنها مثل شما نخواهد بود.
هنگامی که پیامبر(ص) این آیه را تلاوت می‌کرد، شخصی از او پرسید مقصود از این گروه کیست؟ حضرت دست بر شانه سلمان زد و فرمود: (هذا و قومه) «او و هموطنان او.
سلمان حکیم همطراز لقمان حکیم
با توجه به عنایات رسول خدا نسبت به سلمان و آگاه ساختن او از علوم و دانش‌های خاص، تعجب نخواهید کرد که امیر مؤمنان فرمود: «سلمان الفارسیّ کَلقمان الحکیم» (سلمان فارسی حکیمی بسان لقمان حکیم است)
جایگاه لقمان از نظر حکمت و دانش روشن است. سخنان او به قدری ارزشمند است که مانند سایر مضامین آیات قرآنی در سوره خاصی به نام او وارد شده است.
طبق گفتار امام امیرمؤمنان (ع) روح سلمان بر اثر ریاضت‌ها آنچنان صیقلی شده بود که در اندک زمانی تحت تعالیم رسول خدا (ص) در سطح بالایی از علم و معرفت قرار گرفت تا آنجا که عایشه می‌گوید:
(کانَ لسلمان مَجلس مِن رسولِ اللّه باللّیل کان یَغلبنا علی رسول اللّه (ص)) «سلمان در برخی از شب‌ها با پیامبر نشستی داشت طولانی که بیش از آنچه که با ما به سر می‌برد.
اینک برای روشن شدن جایگاه افکار حکیمانه او نامه‌ای که به برادر خوانده خود ابوالدرداء نوشته است در اینجا می‌آوریم:
توضیح اینکه: پیامبر در آغاز هجرت برای ایجاد وحدت بین مهاجر و انصار هر دو نفر از آنها را با یکدیگر برادر می‌خواند و در این راستا ابوالدرداء به عنوان برادر سلمان معرفی شد. وی مدت‌ها در مدینه بود سرانجام از مدینه به شام منتقل شد او نامه‌ای به این مضمون به سلمان نوشت: خدا به من فرزندی و مال عطا نمود و در سرزمین مقدس سکونت گزیده‌ام.
سلمان در پاسخ او چنین نوشت: بدان! خیر و سعادت در فزونی مال و فرزند نیست. خیر در این است که به حلم خود فزونی بخشی (از گرایش به مال بکاهی) و از دانش خود سودی ببری. سکونت در سرزمین مقدس کاری انجام نمی‌دهد. کاری کن به گونه‌ای که خدا تو را می‌بیند و خود را آماده مرگ کن.
سلمان و آشنا به فنون نظامی
در سال پنجم هجرت گزارشی به مدینه رسید که قریش و قبیله قظفان و یهودیان خیبر همدست شده‌اند تا به محاصره مدینه بپردازند. پیامبر در یک شورای دفاعی نظرخواهی کرد. سلمان گفت در سرزمین ما هر موقع مردم با هجوم دشمن خطرناک روبرو می‌شوند، در اطراف شهر خندق ژرف می‌کندند و از این طریق از ورود دشمن به شهر جلوگیری می‌نمودند.
پیشنهاد سلمان به اتفاق آراء تصویب شد و آینده ثابت کرد این پیشنهاد سبب حفظ مدینه از ورود دشمن شد که عدد آن به ده هزار می‌رسید.
در جنگ طائف که دشمن در قلعه محکمی قرار گرفته بود و تسلط بر آن کار آسانی نبود. سلمان پیشنهاد کرد از منجنیق بهره گرفته شود منجنیق آن زمان کار توپخانه امروز را انجام می‌داد و تفصیل آن را می‌توانید در کتاب فروغ ابدیت بخوانید.
سلمان و منع حدیثنگاری
پس از درگذشت پیامبر(ص) حدیث‌نگاری سخت ممنوع شد و احیاناً به حالت محدود درآمد. این منع تا سال ۱۴۳ هـ دوران خلافت منصور باقی و حاکم بود سپس منع شکست. اما سلمان پاک پیرو امیر مؤمنان(ع) با این بخش‌نامه سخت مخالفت کرد و او نخستین کسی است که در این مورد آثار نوشت حتّی نامه‌ای که پادشاه روم به نبی اکرم (ص) نوشته بود و آورنده آن جاثلیق رومی بود بازنویسی کرد.
نگارنده با این چند سطر خواهان آن است که وی در صف خریداران یوسف زمان (پدیدارندگان این بزرگداشت) قرار گیرد  و در پایان بر خود لازم می‌دانم که از همه شرکت کنندگان در این تکریم، سپاس‌گزاری نموده بالاخص از استاد محترم جناب آقای جعفریان (دامت برکاته) که پیوسته منبع فیض و بزرگواری است.
قم ـ مؤسسه امام صادق(ع)

  سلمان فارسی حکیم پارسایی بود که اسرار الهی را از پیامبر(ص) و امیرمؤمنان(ع) دریافت کرد
همچنین در مراسم، پیام حضرت آیت‌الله مظاهری توسط فرزند ایشان، قرائت شد. در این پیام آمده است: شخصیت سلمان فارسی در نوع خود در تاریخ اسلام و در میان مسلمانان بی‌نظیر است؛ او حکیمی پارسا بود که سراسر عمر خویش را در جست‌وجوی حقیقت و مجاهدت در راه خدا سپری کرد و به مرتبه‌ای از معرفت رسید که بر اساس روایات اهل‌بیت(ع)، پیامبر اکرم(ص) و امیرمؤمنان(ع) اسراری را که دیگران توان درک و تحمل آن را نداشتند، به او سپردند و از همین‌رو به محدث ملقب شد.
حضرت آیت‌الله مظاهری تأکید کردند: این جایگاه والا ریشه در ایمان خالص سلمان داشت که لطافت روحی او را پروراند؛ در کنار مقام معرفتی، پارسایی و زهد او زبان‌زد خاص و عام بود؛ به‌ویژه در دوران مسئولیت در مدائن که در نهایت ساده‌زیستی و پرهیزگاری زیست.
ایشان افزودند: سلمان در عرصه حکمرانی نیز با هوشمندی و بصیرت عمل کرد و پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) در طرف حق ایستاد و با شجاعت تمام در دفاع از امامت و ولایت، لحظه‌ای دچار تردید نشد. این روحیه حق‌طلبی و روشنگری، او را به یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ اسلام بدل ساخته است.
رئیس حوزه علمیه اصفهان عنوان کردند: شخصیت والای سلمان نه‌تنها برای مسلمانان صدر اسلام، بلکه برای انسان امروز نیز راه‌گشاست؛ چراکه روحیه حقیقت‌جویی و بصیرت او الگویی ماندگار برای همه عالمان و اندیشمندان است و آنان باید از سلمان بیاموزند که در بیان حقیقت دچار لکنت و تردید نشوند و در آگاه‌سازی جامعه سستی نورزند؛ اگر این درس‌ها از زندگی سلمان برداشت شود، حق او به‌درستی ادا خواهد شد.

  زندگی ساده «سلمان فارسی» برای کارگزاران امروز الگویی ارزشمند است
به گزارش روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، طی سخانی در این کنگره، با اشاره به برگزاری این کنگره در ایام میلاد پیامبر اسلام(ص) و امام صادق(ع) و هفته وحدت، افزود: برگزاری چنین کنگره‌هایی، می‌تواند پیام‌های ارزشمندی درباره شخصیتی همچون سلمان فارسی به جامعه امروز منتقل کند.
هویت ایرانی سلمان در تاریخ اسلام برجسته است
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با تأکید بر چند بُعد مهم شخصیت سلمان فارسی و ضرورت بازشناسی زندگی و سیره او برای نسل امروز، افزود: سلمان فارسی نه‌تنها ایرانی و نماد هویت ملی ما، بلکه صحابی پیامبر(ص) و یار امیرالمؤمنین(ع) است که ابعاد مختلفی دارد و هویت ایرانی او در تاریخ اسلام برجسته است.
امام جمعه قم گفت: او نشان داد که ایمان و تعهد دینی و ملی، می‌تواند مردم را متحد و در مقابله با دشمنان، انسجام اجتماعی و هویتی ایجاد کند و تجربه جنگ‌های تاریخی نیز نشان می‌دهد که این وحدت، علاوه بر نگاه دینی، توانسته است تمام اقشار جامعه را گرد هم آورد.
آیت‌الله حسینی بوشهری ادامه داد: سلمان نمونه‌ای از انسان‌های حقیقت‌جوست که با تشنگی و تلاش بی‌وقفه، از ایران به حجاز رسید و در کنار پیامبر اسلام(ص)، روح حقیقت‌جویی و علم‌طلبی را به اوج رساند و این پیام برای دانشجویان، پژوهشگران و طلاب ما بسیار ارزشمند است و نشان می‌دهد که تنبلی و سستی، جایی در مسیر رسیدن به قله‌های علم و معرفت ندارد.
وی ویژگی دیگر سلمان فارسی را رسیدن او به اسلام ناب و نقش او به‌عنوان مشاور امین پیامبر(ص) دانست و گفت: سلمان نه‌تنها مسلمان عادی نبود؛ بلکه با پیمودن راه صدساله در یک شب، تبدیل به مشاور امین پیامبر(ص) شد و علوم و اسرار الهی را فرا گرفت.
زندگی ساده سلمان فارسی برای کارگزاران امروز الگویی ارزشمند است
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، همچنین با اشاره به وفاداری سلمان فارسی به ولایت و دفاع بی‌نظیرش از امیرالمؤمنین علی(ع) خاطرنشان کرد: زمانی که سلمان فارسی به‌عنوان فرماندار مدائن منصوب شد، زندگی ساده و بی‌تشریفات خود را حفظ کرد و منش امیرالمؤمنین(ع) را در حکمرانی پیاده ساخت و این ویژگی، الگویی ارزشمند برای کارگزاران امروز است تا با مردم همراه باشند و فاصله‌ای ایجاد نشود.
وی یادآور شد: سلمان فارسی به‌عنوان چهره مورد احترام پیروان مذاهب مختلف اسلامی، همواره بر تعلق او به ایران تأکید شده و با حضورش در کشور به‌ویژه در اصفهان، چهره زیبای اسلام و تشیع علوی را به ایرانیان معرفی کرده و مسجدی نیز به نامش در این خطه بنا شده است.
نایب‌رئیس مجلس خبرگان رهبری، هدف از برگزاری این کنگره‌ را الگوسازی از زندگی سلمان فارسی برای آحاد جامعه امروز دانست و گفت: او الگویی فردی، اجتماعی و حکمرانی است که می‌تواند، نسل جوان، مدیران و کارگزاران کشور را در مسیر حقیقت، علم و ساده‌زیستی هدایت کند.

ارسال دیدگاه