حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری تأکید کرد
معاونت تهذیب از گروههای جهادی با کارویژه فرهنگی و تهذیبی حمایت میکند
آنچه برای طلاب و روحانیون و گروههای جهادی حوزه و روحانیت شایسته رعایت است، اینکه حضور طلبه و روحانی، حضوری متناسب با رسالت طلبگی و مأموریت حوزههای علمیه باشد؛ یعنی دغدغه اصلی او «انسانسازی» و هدایت فکری و دینی و هدایت سیاسی و بصیرتافزایی باشد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، متن سخنان حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری در مورد حمایت و ساماندهی معاونت تهذیب و تربیت حوزههای علمیه از گروههای جهادی با کارویژه فرهنگی و تهذیبی به این شرح است:
]فضلالله المجاهدین بأموالهم وأنفسهم علیالقاعدین درجةً[ (نساء / ۹۵)
«جهاد» شاخصه مؤمنانی است که قلبشان خالی از حب دنیاست و با بذل مال و جان خود، صدق ایمانشان را آشکار میسازند. انسانهای مؤمن مجاهد بر دیگر مؤمنین فضیلت و برتری دارند و خداوند اجر عظیمی برای ایشان در نظر گرفته است. «فضل الله المجاهدین علیالقاعدین أجرًا عظیمًا»
جهاد در راه خدا مصادیق متعددی دارد و بهتعبیر مقام معظم رهبری، «یکوقت جهاد در میدان جنگ مسلحانه است که «جهاد رزمی» نام دارد، یکوقت در میدان سیاست است که «جهاد سیاسی» نامیده میشود، یکوقت هم در میدان مسائل فرهنگی است که به «جهاد فرهنگی» تعبیر میشود و یکوقت در میدان سازندگی است که به آن «جهاد سازندگی» اطلاق میگردد». در این میان پایه و اصل و اساس حرکتها و فعالیتهای جهادی، «جهاد فرهنگی» است؛ چه اینکه مقام معظم رهبری نیز فرمودهاند: «کار سیاسی، باید پشتوانه جهاد نظامی داشته باشد و هر دوی اینها، بدون کار فرهنگی بیثمر خواهد بود». «اخلاق و معنویت جهتدهنده به همه حرکتها و فعالیتهای فردی و اجتماعی است».1
□ ۱. مهمترین رسالت أنبیاء و اولیای الهی نیز، تزکیه و ارتقای معنوی انسانها بوده است و در سایه اخلاق، ایمان و معنویت، میتوان سعادت دنیا و آخرت را تضمین نمود؛ بنابراین بالاترین مرتبه از جهاد، «جهاد فرهنگی» است؛ انسانسازی، رشد اخلاقی و ارتقای معنوی انسانها، از مهمترین ارکان ساخت جامعه و تمدن اسلامی است. برای تقویت و فراگیری «تمدن اسلامی»، مهمترین و بزرگترین اقدام، تلاش و جهاد در راستای رشد هرچه بیشتر «شعور معنوی و وجدان اخلاقی» در جامعه است.2
□۲. جمهوری اسلامی در این برهه تاریخی که در صحنه تقابل و رویارویی با جریان باطل در مقیاس تمدنی قرار گرفته است و به مبارزه با تهاجم فرهنگی تمدن غرب و سبک زندگی غربی میپردازد، مهمترین میدان مبارزه خود را «مبارزه فرهنگی» با جبهه باطل و شبیخون فرهنگی دشمنان میداند. حوزه و روحانیت که پایگاه حفظ و صیانت از دین و دینداری و کانون فرهنگ و اخلاق و معنویت در جامعه است، همواره در خط مقدم جهاد فرهنگی و تربیتی بوده و در طول تاریخ شیعه، مجاهدات فراوانی داشته است و اکنون طلاب و روحانیون در صحنه مبارزه تمدنی با فرهنگ غرب که تهدیدات خود را گستردهتر نموده و با نفوذ در همه ارکان و شئون و سبک زندگی جامعه ما، اخلاق و معنویت مردم و جوانان ما را مورد ضربه و خدشه قرار داده است، رسالت سنگینتری را متوجه خود میدانند و جهاد واقعی در عرصه اخلاق، تربیت و فرهنگ را وظیفه اصلی خود میپندارند.
«إذا کان یومالقیامة جمع الله عز و جل الناس فی صعیدٍ واحدٍ و وضعت الموازین فتوزن دماء الشهداء مع مداد العلماء فیرجح مداد العلماء علی دماء الشهداء و أشد من یتم هذا الیتیم، یتیم ینقطع عن إمامه لایقدر علیالوصول إلیه و لایدری کیف حکمه فیما یبتلی به من شرائع دینه. ألا فمن کان من شیعتنا عالماً بعلومنا و هذا الجاهل بشریعتنا- المنقطع عن مشاهدتنا یتیم فی حجره، ألا فمن هداه و أرشده و علمه شریعتنا- کان معنا فیالرفیق الأعلی. (تفسیر امام عسکری، ص ۳۳۹)
یکی از پدیدههای زیبا و قابل توجه در تاریخ انقلاب، «گروههای جهادی» هستند که جهاد و ایثار را در عرصه خدمترسانی به محرومان و مستضعفان به منصه ظهور رساندهاند؛ البته گروههای جهادی «طلاب و روحانیون» معمولاً علاوه بر «یاریرسانی به محرومان و مستضعفان»، اهداف دیگری را دنبال میکنند که عبارتند از:
□ ۱. حل بحران: در زمان بحرانهای اجتماعی و بروز حوادثی نظیر سیل و زلزله یا بیماری کرونا: تا زمانیکه جامعه دچار «بحران» است و ساختارهای رسمی و نیروهای ویژهای مسئولیت حل بحران را به عهده نگرفته یا حضور بهموقعی در صحنه حوادث نداشته باشند، وظیفه انسانی هر فرد و گروه است که در صحنه بحران حضور فعال و اثرگذار داشته باشند و طلاب و روحانیون هم از این قاعده مستثنی نیستند؛ بلکه سزاوار است آنها پیشگام و پرچمدار چنین حرکتهایی باشند و به یاری همنوعان بشتابند و الگو و سرمشق دیگران قرار گیرند؛ لکن پس از خروج از حالت بحران و اضطرار، میبایست کار به دست اهلش سپرده شود و به اولویتهای دیگر پرداخته شود.
□ ۲. هدایتگری و خطشکنی (حضور نمادین): گاهی برخی موضوعات و حوزههای خدمترسانی و پدیدههای اجتماعی که مستحدثه هستند و سابقه نداشتهاند، نیاز به حضور ابتدایی و یا ابتکار و نوآوری دارد و معمولاً حوزه و روحانیت در اعلام موضع اجتماعی پیشگام بوده است و میبایست، در چنین مواقع و موضوعاتی، خطشکن، الگوآفرین و هدایتگر باشند؛ بهعنوان مثال در رابطه با بیماری کرونا، حضور در بیمارستانها و ارائه خدمات مختلف؛ از جمله خدمات روحی و روانی به بیماران، بیسابقه بوده و طلاب و روحانیون با حضور بهموقع و هوشمندانه، زمینه ارائه چنین خدماتی را برای اقشار دیگر، از صنف دانشجو و جوانان حزباللهی فراهم ساختند. حضور گروههای جهادی طلاب و روحانیون در این رویکرد، بهصورت الگو بوده و میبایست، منجر به حضور و بهکارگیری اقشار و صنوف دیگر و واگذاری امور به ایشان شود.
□ ۳. اطلاع و کسب آگاهی از وضعیت مردم: گروههای جهادی طلاب و روحانیون در این رویکرد، به دنبال چشیدن طعم فقر و محدودیتهای اجتماعی اقشار ضعیف و محروم هستند و به همدردی و همنوایی با ایشان میپردازند و از صحنههای واقعی مغفول و پنهان جامعه، اطلاع کسب مینمایند. چنین حضوری نیز برای گروههای جهادی طلاب و روحانیون ضروری است.
□ ۴. خودسازی و تربیت عملی: بیتردید یکی از فضاهای بینظیر برای خودسازی و تربیت، فضای اردوهای جهادی و ارائه خدمات اجتماعی است. در این میدان رزم فرهنگی و جهاد سازندگی، روحیه اخلاص، خدمت، مردمداری، تحمل مشکلات و … تقویت شده و بهنوعی درس اخلاق عملی خواهد بود. حضور طلاب و روحانیون با این رویکرد در گروههای جهادی نیز ضروری است.
علاوه بر موارد فوق، آنچه برای طلاب و روحانیون و گروههای جهادی حوزه و روحانیت شایسته رعایت است، اینکه حضور طلبه و روحانی، حضوری متناسب با رسالت طلبگی و مأموریت حوزههای علمیه باشد؛ یعنی دغدغه اصلی او «انسانسازی» و هدایت فکری و دینی و هدایت سیاسی و بصیرتافزایی باشد و این را بر راهنمایی و حضور در عرصه خدمات اجتماعی مقدم بداند که «مداد العلماء افضل من دماء الشهدا». مقام معظم رهبری نیز، در دیدار با طلاب و روحانیون، رسالت حوزههای علمیه را بهترتیب اولویت، «هدایت فکری و دینی»، «هدایت سیاسی و بصیرتافزایی» و «راهنمایی و حضور در عرصه خدمات اجتماعی» شمردهاند.
در واقع طبق معارف اسلامی، مهمترین محرومیتها محرومیت فرهنگی و دینی است و مهمترین خدمات، هدایت فکری و دینی است۳ و این مهم بر عهده حوزه و روحانیت است که مسئولیت اصلی او محسوب میشود و از عهده دیگر اصناف خارج است. بسیاری از خدمات اجتماعی در گروههای جهادی توسط اقشار و اصناف دیگر قابل انجام است؛ اما کارویژه اصلی طلبه و روحانی، خودسازی و انسانسازی و جامعهسازی است و «فرهنگ»، نسبت به «سیاست» و «اقتصاد» اصل و اساس است. بر این اساس حضور طلاب در گروههای جهادی، میبایست حضور یک عالم دین باشد؛ بلکه در مقام تعیین خط مشی، هدایتگری، سیاستگذاری و در یک کلمه، «مدیریت» گروههای جهادی قرار گیرد۴ و در کنار خدمات اجتماعی، به رسالت اصلی و مأموریت اساسی خود بپردازد؛ کما اینکه یک پزشک با حضور در گروه جهادی، در کنار فعالیتهای عمرانی و خدماتی، عمدتاً به وظیفه و تخصص خود عمل میکند.۵ فراتر از این رویکرد، تشکیل گروههای جهادی با کارویژه فرهنگی و تربیتی بیشترین تناسب را با اهداف و رسالت حوزه و روحانیت و وظایف طلبگی دارد. مقام معظم رهبری نیز، در جلسه دیدار با گروههای جهادی گفتند: «طلاب همت خود را برای ایفای مسئولیتهای روحانیت که هیچ تخصص دیگری نمیتواند جایگزین آن شود، بهکار گیرند» و اولویت اول را «هدایت فکری و دینی» ذکر مینمایند؛ بنابراین هرچند «خدمات اجتماعی» یکی از مقومات طلبگی است؛[اما] خدماتی که تناسب بیشتری با رسالت دینی و مسئولیتهای حوزه و روحانیت دارند، در اولویت خواهند بود. با تعیین کارویژهها و مسئولیتهای اختصاصی روحانیت که از عهده دیگران برمیآید، میتوان تنوعی در کارویژههای گروههای جهادی حوزه و روحانیت ایجاد نمود؛ بهعنوان مثال گروههای جهادی فرهنگی تبلیغی، گروههای جهادی تبیینی، گروههای جهادی پژوهشی و گروههای جهادی مشاورهای تشکیل داد که فراتر از خدمات عمرانی و مادی به این مقوله امور نیز بپردازند.
..............................................
پینوشتها
1. مقام معظم رهبری بیانیه گام دوم انقلاب؛
2. مقام معظم رهبری بیانیه گام دوم انقلاب؛
3. امام صادق(ع) فرموده است: «علماء شیعتنا مرابطون بالثغر الذی یلی ابلیس و عفاریته یمنعونهم عن الخروج علی ضعفاء شیعتنا و عن انیتسلط علیهم ابلیس و شیعته؛ عالمان پیرو ما، مرزبانان مرزی هستند که ابلیس و دستیاران پلید و نیرومند او در کنارش قرار دارند. آنان از هجوم شیاطین و پیروانش و سلطه آنان بر شیعیان ضعیف ما جلوگیری میکنند.»
4. غایت القصوای مسئولیت یک طلبه، «رهبری و مدیریت» است و نسبت «اقامه دین» با دیگر امور، چنین جایگاه و شأنیتی را برای حوزه، طلاب و روحانیون ایجاد میکند و میبایست، حوزههای علمیه ساختار، محتوا و برنامههایی متناسب با تربیت و پرورش «طلبه مدیر» تنظیم و اجرا نمایند.
5. بدیهی است، طلاب مبتدی کمتر توان چنین نقشآفرینی را دارند و لذا از اینجهت کمتر مورد انتظار واقع میشوند.
- حمایت کامل حوزههای علمیه و روحانیت از اقدام غرورآفرین علیه رژیم صهیونیستی
- بیانیه جامعه مدرسین حوزه به مناسبت روز قدس / فریادهای خشم را نثار ستمگران کنید
- حوزه علمیه قم برگهای درخشانی به پرونده حوزههای علمیه اضافه کرد / نیاز عموم مردم و نخبگان تأمین شود
- سیزدهمین اجلاسیه خبرگان رهبری به کار خود پایان داد/جمهوری اسلامی نشان داد یک الگوی تمام عیار مردمسالاری دینی است
- حمایت کامل حوزههای علمیه و روحانیت از اقدام غرورآفرین علیه رژیم صهیونیستی
- بیانیه جامعه مدرسین حوزه به مناسبت روز قدس / فریادهای خشم را نثار ستمگران کنید
- حوزه علمیه قم برگهای درخشانی به پرونده حوزههای علمیه اضافه کرد / نیاز عموم مردم و نخبگان تأمین شود
- سیزدهمین اجلاسیه خبرگان رهبری به کار خود پایان داد/جمهوری اسلامی نشان داد یک الگوی تمام عیار مردمسالاری دینی است