به‌همین بهانه خبرگزاری حوزه گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام میثم قاسمی، مسئول طرح نظام جامع اندیشه اسلامی انجام داده است که مشروح آن را می‌خوانید.
□ درباره ماهیت و فلسفه طرح نظام جامع اندیشه اسلامی و دوره‌ای که برگزار شد، توضیحاتی را بفرمایید.
  طرح نظام جامع اندیشه اسلامی، در واقع یکی از ایده‌ها و ابتکارات آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه است. این طرح بسیار ارزشمند و زیربنای تحول عمیق آموزشی و معرفتی در حوزه‌های علمیه است. نظام جامع اندیشه اسلامی، در واقع این ایده را پیگیری می‌کند که مجموعه معارف دینی، دارای یک سخت‌هسته مرکزی می‌باشد که این، همان نقطه‌ای است که این منظومه از آن پدید آمده و تبدیل به یک طرح زندگی‌ساز و ایده‌ای عملیاتی برای زندگی بشر شده است.
نظام جامع اندیشه اسلامی، در مقابل آن سخت‌هسته، تلاش می‌کند که به آن نقطه محوری و نقطه مرکزی که اصل و اساس و زیربنای اندیشه دینی را تشکیل می‌دهد، تمرکز کند و ‌‌به‌عنوان یک آموزه زیربنایی و ضروری به فضای حوزه‌های علمیه منتقل کند و طلاب را با مبانی و زیربناهای اندیشه‌ای مکتب اسلام آشنا کند. از این جهت، نظام جامع اندیشه اسلامی، برنامه‌ای است که جزء ضروریات فضای طلبگی قرار می‌گیرد و در همین سطح و رتبه، اندیشه‌های ناگزیر و اندیشه‌های ضروری برای طلبگی ارزیابی می‌شود.
□ چه چیزی قرار است از این نظام جامع استخراج گردد؟
  ما اگر بخواهیم این نظام جامع و نقطه مرکزی را استخراج کنیم، ناگزیر باید به منابع مطلق و مراجع اطمینان‌آور این اندیشه مراجعه کنیم. قطعاً قرآن و روایات جزء منابع اصلی محسوب می‌شوند؛ لکن الزاماً مراجعه به متن قرآن یا متن روایات، به‌معنای دستیابی به آن سخت‌هسته مرکزی نیست و ما باید برای دستیابی به آن سخت‌هسته مرکزی یا آن نظام اندیشه اسلامی، اندیشمندانی که در این حوزه تلاش کردند و با میراث قرن‌ها تفکر شیعی، بر سر سفره میراث قرن‌ها تفکر شیعی نشستند، آن اندیشمندان را مبنا و معیار خودمان قرار دهیم و نقطه اشتراک آن اندیشمندان را در نظام جامع اندیشه اسلامی استخراج کرده و ‌‌به‌عنوان زیربنا و مبنای این طرح و کلیه امور معرفتی حوزه علمیه قرار دهیم.
بر این اساس بود که ما اندیشه و تفکر اندیشمندان ‌تراز تشیع را که در تبیین عقلانی، معقول و ناظر به عملیات اندیشه اسلامی تبحر داشتند، مبنا قرار دادیم و آنها را ‌‌به‌عنوان پایه و زیربنای این طرح پذیرفتیم و در مورد آن مطالعه می‌کنیم. نقطه مشترک این اندیشمندان این بود که ‌‌به‌طور مشخص، در حرکت عظیم انقلاب اسلامی نقش ویژه‌ای داشتند. ما انقلاب اسلامی را محصول تمدن تشیع و محصول رشد فکری علمای شیعه می‌دانیم و این اندیشمندان کسانی هستند که در این فضا یک تجربه عملیاتی موفق در حوزه اندیشه‌ورزی داشتند و در واقع، نرم‌افزار انقلاب اسلامی را آنان تهیه کرده‌اند و هر گوشه‌ای از این انقلاب مبتنی بر رهاوردی از اندیشه این بزرگواران است. این اندیشمندان عبارتند از: حضرت امام خمینی(قد)، مقام معظم رهبری، علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید صدر، شهید بهشتی، آیت‌الله مصباح یزدی(قد)، آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی و مرحوم علامه جعفری، این شخصیت‌ها، اندیشمندان محوری هستند که نظام جامع اندیشه اسلامی، برگرفته از فضای اندیشه‌ای و فکری آنان است.
□ نقطه ثقل و مرکزی اندیشه این شخصیت‌ها کجاست؟
  اگر بخواهیم نقطه مرکزی اندیشه اسلامی را نام ببریم، ‌‌به‌طور مشخص، اندیشه توحیدی و امتداد آن با رویکرد امتداد در زندگی فردی و جمعی، در واقع همان سخت‌هسته‌ای است که بین همان اندیشمندان هم مشترک است. حالا این اندیشمندان براساس همان مبنای اندیشه توحیدی، هرکدام در یک حوزه‌ای امتداد معرفتی داشتند و هرکدام در حوزه‌ای تلاش ویژه کرده‌اند و اگر مجموع این‌ها با یک نگاه کل‌نگر و نگاه به اشتراکات مورد توجه قرار بگیرد، به نظر می‌آید، میراث بسیار گران‌بها و ارزشمندی را در اختیار فضلای حوزوی قرار می‌دهد که می‌توانند، بر اساس آن کارهای بزرگی انجام دهند.
□ اهداف این طرح چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
  بدون ‌تردید برنامه‌ریزی و طراحی این طرح، اهدافی را به دنبال دارد. بازگشت به اصالت‌های علمی تشیع، یکی از اصلی‌ترین اهداف این طرح است. ویژگی و اصالت این طرح این است که به طلاب، در تقویت هویت طلبگی کمک کند. هویت طلبگی را امری می‌دانیم که در فضای اندیشه‌ای مناسب خودش شکل پیدا کرده و طلبه در این فضا، رسالت تمدنی خودش را به‌درستی درک می‌کند. طلبه در این دوره، به این تجربه عینی می‌رسد که دروسی که می‌خوانده‌ایم، چه نقش تمدنی دارد و چه ارتباطی با زیربناهای فکری و اندیشه‌ای برقرار می‌کند و فضای طلبگی برای آنان، به یک فضای معنا‌داری تبدیل می‌گردد. برقراری ارتباط معنادار بین علوم و تمرکز بر اصالت طلبگی هم از ناحیه استاد و هم محتوا، از دیگر ویژگی‌های این طرح است.
طلبه‌ای که وارد این طرح می‌شود، احساس نمی‌کند که حوزوی بودن برای او مزیتی نداشته است و ‌ای کاش! مثلاً مثل فلان استاد دانشگاهی بود؛ بلکه همه مقدورات ما در طرح نظام جامع اندیشه اسلامی، براساس مقدورات طلبگی و بر اساس فضای طلبگی طراحی شده و در این طرح،‌ یک طرح اصیل طلبگی را پیگیری، طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی کرده‌ایم و این جزء مسائلی است که ما به‌عینه شاهد هستیم که طلاب، خودشان را کاملاً با یک طرح طلبگی و ناظر به نیازهای طلبه در جامعه و نیازهای طلبه در عرصه جامعه‌سازی حتی تمدن‌سازی، خود را مواجه می‌بینند.
از جمله دیگر ویژگی‌های طرح نظام جامع اندیشه اسلامی می‌توان به «رویکرد تاریخی به سیر اندیشه معرفتی اندیشه اسلامی» و «تبیین مبتنی بر نظام‌وارگی و اصیل بودن اندیشه اسلامی» و «توجه به امتدادهای تمدنی اندیشه اسلامی» اشاره کرد و این موضوع، بسیار قابل توجه است که نظام جامع اندیشه اسلامی را، از سایر نظام‌ها و الگوها جدا می‌کند. طلبه‌ای که در این طرح وارد می‌شود، در واقع در حد میانه و خط بین مبانی کنشگری اجتماعی و زندگی شخصی خودش در حال حرکت است.