به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، وی افزود: تحقق این هدف، نیازمند برنامه‌های مستمر و همکاری جدی میان شورای‌عالی خراسان، مدیریت حوزه، آستان قدس رضوی و همه مسئولان فرهنگی و علمی است.
شرایط تحقق تفقه و تبلیغ اثرگذار دینی
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه تفکر در کتاب و سنت، منابع فقهی و سایر معارف، نیازمند مقدمات و علوم پایه است، گفت: اگر کسی می‌خواهد مبلغ دین باشد، باید قابلیت‌های لازم را بر اساس نیازهای روز جامعه کسب کند.
وی ادامه داد: برای تحقق تفقه و تبلیغ اثربخش، باید هم در کسب علوم و هم در مهارت‌های ارتباطی کوشش شود و علمای حوزه همواره در این مسیر پیشگام باشند.
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با اشاره به سخنی از امام رضا(ع) در اهمیت جلب توجه مخاطب و هنر خطاب و دعوت، تصریح کرد: هنر خطاب و دعوت یکی از وظایف مهم عالمان دین است و همان‌گونه که در فرمایش نورانی امام رضا(ع) نیز آمده، باید با اخلاص و توجه کامل به مخاطبان، در تربیت دینی اهتمام داشت.
وی اضافه کرد: لازم است همواره مبانی وحی و سیره اهل‌بیت(ع) و بزرگان گذشته حوزه، مورد توجه و یادآوری قرار گیرد و حوزه‌های علمیه استقلال‌یافته براساس بنیان‌های قرآنی، مسئولیت تربیت و تبلیغ دین را به بهترین شکل و با جامعیت دنبال کنند.
لزوم حفظ استقلال و رسالت اصلی حوزه‌ها
آیت‌الله شب‌زنده‌دار با تأکید بر حفظ استقلال و هویت اصیل حوزه‌های علمیه، خاطرنشان کرد: وجود علمی و معنوی حوزه‌های علمیه، سرمایه بزرگی برای امت اسلامی و تشیع در طول تاریخ بوده است و امروز نیز، باید با حفظ مبانی وحی و سنت اهل‌بیت(ع)، برای تعالی علمی، اخلاقی و فرهنگی جامعه تلاش مضاعف صورت گیرد.
وی ضمن قدردانی مجدد از برگزارکنندگان مدرسه تابستانه دارالعلم، ابراز امیدواری کرد: این‌گونه برنامه‌های علمی و تربیتی با کیفیت و اثربخشی بیشتر استمرار یابد و پیوند میان سنت‌های اصیل حوزوی و نیازهای معاصر جامعه اسلامی تقویت شود.
جایگاه واژه خلافت و ولایت فقیه در اندیشه دینی
آیت‌الله شب‌زنده‌دار در ادامه سخنان خود ابراز کرد: واژه خلافت در فرهنگ دینی و اسلامی خود، بار ویژه‌ای دارد؛ همان‌گونه که برخی تعبیرات معنادارند و گویای پیام خاصی هستند، واژه خلافت نیز در جایگاه خود، معنای روشنی دارد و به مفهوم خلیفه قرارگرفتن است.
وی با بیان اینکه از همین زاویه، ولایت فقیه نیز نزد فقها به‌همین معناست، افزود: آن تعبیر در حقیقت نشانی‌دادن و یادآوری این جایگاه است؛ نه اینکه معنای مقیدبودن به پذیرش خلافت باشد؛ بلکه فراتر، آنچه پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) مأمور به ابلاغ آن شده‌اند ـ یعنی رساندن احکام الهی، تربیت عارف الهی و تشکیل حکومت ـ امری است که بر عهده عالمان بزرگ و هدایت‌گران الهی نهاده شده است.
گستردگی مسئولیت‌های حوزه علمیه
آیت‌الله شب‌زنده‌دار تصریح کرد: دایره رسالت حوزه‌های علمیه، فقط اختصاص به جهات علمی ندارد؛ بلکه این مسئولیت ابعاد وسیع‌تری دارد و مأموریت تطبیق معارف و احکام الهی و پاسداری از تعالیم عالی دین را نیز دربر می‌گیرد. سنگینی این وظیفه جامع‌الاطراف بیان‌گر آن است که حوزه‌های علمیه، از زمان بنیان‌گذاری به دست بزرگان دین تاکنون، خوش درخشیده‌اند و باید گفت اگر حوزه‌ها و فقها و بزرگان نبودند، اسلام اصیل محمدی و حسینی به امتداد خود باقی نمی‌ماند.
لزوم صیانت، نوآوری و حفظ سنت‌های حوزه
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: حوزه‌های علمیه، نیازمند صیانت و مراقبت هستند. باید آنچه از حوزه انتظار می‌رود، تحقق یابد و اگر کوتاهی صورت گیرد، اهداف مورد نظر برآورده نخواهد شد. این موضوع به صراحت در بیانیه اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین در منشور روحانیت حضرت امام خمینی(ره) و توصیه‌های متعدد بزرگان و مراجع عظام مطرح شده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه صیانت از حوزه به‌معنای مراقبت بر سلامت فکری آن نیز هست، اظهار کرد: باید از نفوذ افکار ناسازگار با مسلک اهل‌بیت(ع) پیشگیری کرد؛ هرچند ابتکار و نوآوری و ابداع در علوم حوزوی مورد تأکید است؛ اما این امر باید در چارچوب اصول و ضوابط فقاهت متخذ از ائمه اطهار(ع) شکل بگیرد.
آیت‌الله شب‌زنده‌دار تأکید کرد: حفاظت از سنت‌های علمی و آموزشی موفق حوزه که حاصل بیش از هزار سال تجربه است، ضروری است؛ زیرا این سنت‌های کارآمد، نقطه امتیاز حوزه‌های علمیه در برابر سایر مراکز به‌شمار می‌روند و باید محور همه برنامه‌های اصلاحی و تحولی قرار گیرند تا حوزه بتواند نقش خود را در تربیت عالمان دین و صیانت از معارف الهی به‌درستی ایفا کند.
آیت‌الله شب‌زنده‌دار در ادامه سخنان خود، با تأکید بر اهمیت جلوگیری از سطحی‌نگری در حوزه، تصریح کرد: نباید اجازه دهیم که خصوصیاتی که موجب امتیاز علمی و معنوی حوزه‌های علمیه و محققان برجسته آن بوده است، به‌سبب برخی نگرش‌های سطحی، از حوزه‌ها رخت بربندد.
ضرورت توجه به سنت‌های تدریس و تدرس در حوزه
وی یکی از وجوه صیانت از حوزه را حفظ نظام تدریس و تدرس در حوزه دانست و افزود: این نظام منحصر به فرد است و در هیچ‌یک از نظام‌های آموزشی دنیا، اعم از دبیرستان و دانشگاه، چنین سازوکاری وجود ندارد؛ بلکه خاص حوزه علمیه است که موجب بالندگی علمی و معنوی افراد می‌شود. متأسفانه این نظام در اثر برخی برنامه‌ریزی‌ها، طی دهه‌های اخیر با چالش‌هایی مواجه شده است.
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، ضمن اشاره به تجارب شخصی و تأکید بر اهمیت سنت‌های قدیمی حوزه، اظهار کرد: ادامه تدریس و تدرس، موجب شناسایی ظرفیت‌های علمی طلاب و اساتید می‌گردد و حوزه را پویا نگه می‌دارد.
تقویت سنت‌های پژوهش، مباحثه و تقریرنویسی
وی با بیان اینکه نوشتن، تقریر، مباحثه و پیش‌مطالعه از سنت‌های مؤثر و مهم حوزه است و این موارد نباید در حوزه مهجور واقع شوند، در ادامه خاطرنشان کرد: استاد در کنار انتقال مباحث علمی، باید اهتمام ویژه‌ای به مسائل اخلاقی و تربیتی نیز داشته باشد؛ تربیت معنوی و اخلاقی در کنار پالایش علمی، میراث ارزشمندی است که موجب استمرار عمق‌بخشی در حوزه خواهد شد.
لزوم رفع نقایص از درون حوزه
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با اشاره به ضرورت رفع چالش‌ها و نقایص نظام آموزشی حوزه، تصریح کرد: حوزه باید نیازهای خود را در درون خود مرتفع کند و رفع نقایص به دیگر مجموعه‌ها یا نهادها واگذار نشود. اگرچه در برخی موضوعات و علوم، همکاری و تعامل با سایر نهادهای آموزشی همچون دانشگاه‌ها، طبیعی است؛ اما ارکان اساسی آموزش‌های دینی، باید در حوزه حفظ گردد.
 آیت‌الله شب‌زنده‌دار همچنین خاطرنشان کرد: سنت‌ها و آزادی علمی در تدریس کتب و متون اصلی حوزه، همواره مورد توجه علما و بزرگان بوده است و باید نسبت به صیانت و استمرار آن اهتمام جدی صورت گیرد.
آیت‌الله شب‌زنده‌دار در ادامه ضمن اشاره به ویژگی‌های اخلاقی و علمی بزرگان حوزه علمیه، به مسأله چاپ‌نشدن آثار برخی از بزرگان اشاره و تأکید کرد: آثار و اسناد آنان توسط خودشان منتشر نشده است و این امر، ضرورت هشدار و توجه به نسل امروز را نسبت به علمای سلف و میراث گران‌سنگ آنان دو چندان می‌کند.
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه افزود: امیدواریم این تذکرات و توصیه‌ها در مسیر کارآمدی و بالندگی حوزه علمیه مورد توجه مسئولان و بزرگان حوزه قرار گیرد تا حوزه‌های علمیه، به‌برکت عنایات حضرت ولی‌عصر(عج)، روز به روز بالنده‌تر، سرآمدتر و موفق‌تر از گذشته، در خدمت اسلام و نظام اسلامی قرار گیرد و منشأ برکات بیشتری باشند.