هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

توسعه علوم عقلی در حوزه از دغدغه‌های آیت‌الله‌العظمی حائری(ره) بود

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی

توسعه علوم عقلی در حوزه از دغدغه‌های آیت‌الله‌العظمی حائری(ره) بود

مرجع عالی‌قدر و مفسر برجسته قرآن کریم با تأکید بر این که غواصی در اقیانوس عظیم قرآن و عترت، رسالت حوزه علمیه است، گفتند: مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج‌شیخ عبدالکریم حائری یزدی کوشیدند تا علوم عقلی در حوزه علمیه توسعه پیدا کند.

به گزارش خبرگزاری حوزه، حضرت آیت‌الله جوادی آملی، در آیین افتتاحیه همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم و نکوداشت مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری در قم گفتند: امیرالمؤمنین علی (ع) در نهج‌البلاغه فرمودند: کتابی که همتا ندارد، قرآن است و قرآن‌شناسان اصلی نیز اهل بیت(ع) هستند. قله ولایت، علی(ع) و اولاد ایشان هستند، کما این‌که قله درجات معرفت، علی(ع) و اولاد علی(ع) است. اگر بهشت نیز درجاتی دارد، عالی‌ترین درجات آن برای همین حضرات معصومین(ع) است.
ایشان افزودند: قرآن کریم، کتابی است که اهل بیت(ع) مفسر آن هستند. نه قرآن معادل دارد و نه علی(ع) و اولاد علی(ع). ایشان در خطبه دوم نهج‌البلاغه فرمودند که نه قرآن معادل دارد نه اهل بیت(ع).
معظم‌له همچنین گفتند: قرآن، کتاب عقل و علم است. امام رضا(ع)فرمودند که حجت خدا بر مردم، عقل است. در مقدمات کتاب الکافی بیان شده، راز این‌که کتاب را از عقل و جهل شروع کردم، به این خاطر است که قطب اصلی فرهنگی اسلام، عقل است. اگر عقل باشد، هم قرآن را حفظ می‌کند و هم عترت را می‌فهمد و حفظ می‌کند، ضمن آن‌که حوزه هزار ساله نجف و قم را می‌سازد. حقیقتاً اگر انسان از عقل دستش خالی باشد توان تأسیس حوزه را ندارد.
ایشان با بیان این‌که مرحوم آیت‌الله‌العظمی حائری، باعث احیای حوزه در قرن چهاردهم شدند، ابراز داشتند: آیات عظام بروجردی، حجت و امام راحل(قد) نیز به این حوزه آمدند زیرا دست آنها از قرآن و معارف اهل‌بیت(ع) پُر بود. با همین دست پُر بود که این جایگاه بلند و رفیع شکل گرفت.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی خاطرنشان کردند: رمز و خصوصیت و ویژگی بزرگ مرحوم آیت‌الله حائری یزدی که هم توانست قرآن و علوم عقلی و فقه و اصول را بیش و پیش از گذشته احیا کند را باید جستجو کرد.
معظم‌له همچنین گفتند: روزهایی که حوزه علمیه قم شکل گرفت، روزهای خفقان بود. امام راحل در توضیح سختی‌های آن دوران بیان می‌کردند، روزها از قم بیرون می‌رفتیم و شب‌ها بر می‌گشتیم. در چنین شرایطی بود که حوزه علمیه قم شکل گرفت.
ایشان افزودند: قانون اساسی اسلام به ما اجازه نمی‌دهد که استخری فکر کنیم. یعنی محفوظات را به صورت کتاب و ذخیره دلی دربیاوریم. ما باید چشمه‌ای باشیم. امام صادق(ع) این قانون اساسی را برای شیعیان وضع کردند. ایشان بیان می‌کنند که نباید بیش از سواد خودتان حرف بزنید و ادعایی داشته باشید.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی همچنین بیان داشتند: امام صادق(ع) ما را تربیت نمی‌کنند تا فقط محفوظات داشته باشیم. استخر شدن، مشکل یک باغ را حل می‌کند ولی چشمه شدن مشکل یک کشور و جهان را حل می‌کند و لذا حضرت صادق(ع) بر اهمیت اجتهاد و نوآوری تأکید می‌فرمایند.
ایشان یادآور شدند: پیام قرآن، آن است که قرآن همیشه حرف تازه دارد و حرف قرآن را هیچ جای دیگر نمی‌توان فراگرفت. امروز نیز همین سخن را به جامعه اسلامی باید بگوییم که باید از قرآن فرابگیریم و غواصی کنیم و از این دریای پر نعمت بهره بگیریم.
معظم‌له همچنین افزودند: اگر انسان توانا باشد و اگر عقل و نقل همچون هم باشد و مثل مرحوم کلینی فکر کنیم هر روز می‌توانیم حرف تازه برای دنیای امروز یافته و آن را عرضه کنیم.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی تصریح کردند: اگر عقل و علوم عقلی در حوزه باشد، قطعاً به توفیقات عظیم می‌رسیم. اگر عقل و استدلال نباشد زیر بار شبهات می‌مانیم. فرزندان آیت‌الله‌العظمی حائری فقیه و فیلسوف شدند. ایشان تلاش کردند که علوم عقلی را در حوزه توسعه دهند. آن‌چه مهم است این‌که بدانیم اگر به جمادات نقلی بسنده کنیم و چشمه را به استخر تنزل دادیم، قطعا متضرر می‌شویم.
ایشان افزودند: خداوند متعال این امانت را به مرحوم آیت‌الله حائری دادند و ایشان نیز امین‌الله شدند. مقام امین‌الله شدن حقیقتاً مقام بسیار بالایی است. اگر کسی مقام امارت را داشته باشد، ایشان را امیر می‌گویند ولی کسی که امانت‌دار است، امین‌الله خواهد بود.
معظم‌له بیان کردند: اُمناالرحمن نیز فراوان هستند. این‌گونه مردان الهی که چیزی جز توحید نمی‌شناسند، امین هستند. تا کسی امین خدا نباشد، حافظ دین خدا نخواهد بود و لذا کاری نمی‌کند که مردم از دین برگردند و چیزی را بر خلاف دین تلقی کنند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی همچنین گفتند: وقتی وارد حرم اهل بیت(ع) می‌شویم باید بلند‌پروازی هم داشته باشیم. همیشه باید در حرم اهل بیت(ع) و امام رضا(ع) از خداوند به واسطه ثامن‌الحجج(ع) علم بخواهیم. ما باید توانایی داشته باشیم که این علوم را اخذ کرده و همچون همت مرحوم حاج‌شیخ عبدالکریم حائری در نشر آن بکوشیم.
ایشان افزودند: مقام امانت همچون مقام خلافت و امارت است که اگر شامل هر کسی بشود، امین‌الله خواهد بود که البته این مرتبه نیز دارای درجاتی است. اگر کسی امین‌الله شد، خداوند نیز حوزه را به او می‌سپارد که در تاریخ حوزه نیز شاهد حضور این مراجع بزرگ و بزرگان بوده‌ایم‌.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی تأکید کردند: قرآن کریم و اهل بیت(ع) این اساس و پایه را شکل دادند تا گمراه نشویم؛ بنابراین باید تلاش کنیم که از قرآن و عترت بهره بگیریم و به صلاح و رستگاری برسیم.
 

ارسال دیدگاه