سیره حکمرانی رهبر معظم انقلاب می‌تواند به عنوان رشته دانشگاهی مطرح شود

به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله محسن اراکی در نشست تخصصی بررسی سیره حکمرانی رهبر معظم انقلاب که در خبرگزاری رسا برگزار شد، ابراز کرد: بحث سیره مقام معظم رهبری مهم و جدی و دارای مباحث گوناگون می‌باشد که رهبری معظم توانسته در طول ۳۳ سال جامعه را با اصول انقلاب و جریانات و چالش‌ها همراه با اقتدار حفظ کنند، لذا یکی از مهمترین پدیده‌های عصر حاضر، افق حکمرانی مقام معظم رهبری است که نیازمند بحث‌ها در دامنه‌های متعدد است.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه در تعریف سیره حکمرانی خاطرنشان کرد: یک نظریه و فقه حکمرانی داریم که محتوای آن در فقه تدوین می‌شود، ولی ما می‌گوییم فراتر از فقه نظریه حکمرانی است که همچون سیره حکمرانی رسول اکرم (ص) می‌باشد.
استاد حوزه علمیه قم در بیان تفاوت حکمرانی حضرت علی (ع) و رسول اکرم (ص) ابراز کرد: در سیره حکومتی حضرت علی (ع) پا جای پای رسول اکرم می‌گذاشتند، اما در مسئله مالکیت خصوصی زمین، رسول اکرم اقطاع می‌کردند، ولی حضرت علی منع از اقطاع کردند و امام حسن (ع) در صحبت‌هایشان بعد از شهادت حضرت، یکی از خصوصیات بارز امیرالمؤمنین را منع از اقطاع دانستند، باید توجه داشت که هر دو سیره از یک منبع فقهی مطرح شده است، فقه همان فقه است و اصول نظریه و شیوه اجرا در زمان رسول اکرم (ص) به یک شیوه ولی در زمان حضرت علی (ع) به شیوه دیگر. در زمان رسول اکرم (ص) چون مردم فقیر بودند و فقر بر جامعه اسلامی حاکم بود، ضرورت این را حکم می‌کرد، اما بعد از تشکیل حکومت اسلامی و فتوحات و رونق‌بخشی در زمان حضرت علی (ع) شکل گرفت و اقطاع منع شد.
وی در ادامه گفت: این اختلاف ممکن است در سیره امام (قد) و مقام معظم رهبری نیز شکل گرفته باشد، لذا در این صورت چارچوب سیره حکمرانی مشخص می‌شود و شیوه اجرایی منابع فقهی ممکن است مطابق با نیاز روز متفاوت باشد.
آیت‌الله اراکی گفت: اگر می‌خواهیم در رابطه با سیره رهبری بحث کنیم باید در چهار عرصه مهم مدیریت، سیاست، اقتصاد و فرهنگ بررسی کنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با اشاره به سیره رهبری در عرصه مدیریت خاطرنشان کرد: در عرصه مدیریت رهبری به شیوه حکمرانی می‌توانیم به ۵ فراز از اشاره کنیم، اول قانون‌گرایی که در عرصه مدیریت تلاش کردند همه تصمیماتی که می‌گیرند در چارچوب قانون مدوّن انجام پذیرد و خیلی از کسانی که در این مدت انتظار داشتند رهبری فراتر از قانون مدون دخالت کنند همچون جریان انتخابات و انتصابات، سیاست کلی رهبری این بود که هرکدام کار خود را انجام دهند، اما توجه به سیاست کلی با تذکر و راهبری مطرح بود و همواره تلاش کردند خود نهادها مسئولیت‌های خود را به‌ دوش بگیرند.
عضو خبرگان رهبری تصریح کرد: مدیریت مبتنی بر ساختارهای قانونی امری مهم است و مقام معظم رهبری از لحاظ فقهی اختیارات فراتری دارند؛ چراکه ایشان رهبر و ولی‌فقیه هستند و می‌توانند در امور مملکت دخالت کنند و اشکال شرعی ندارد و اینکه این سیره حکمرانی که ساختارها در چارچوب قانونی خود انجام وظیفه کنند برای رهبری امری مهم است.
وی در بیان مردم‌گرایی رهبری در عرصه حکمرانی، خاطرنشان کرد: باید در مدیریت کشور به نحوی عمل کنیم که رضایت عمومی مردم تأمین شود و تلاش کنیم به مردم فرصت مشارکت بدهیم چه از طریق انتخابات یا نهاد‌های مشارکتی؛ لذا اصل اساسی مدیریت این است که مردم با مسئولان فاصله نداشته باشند و ارتباط آنان با مردم کم نشود.
آیت‌الله اراکی گفت: مدیریت بر اساس ایمان و تقوا تخصص و نشاط و نظارت مسئله مهمی است که رهبری در تحقق این امر تشویق می‌کنند لذا مدیریت کشوری باید بر این چهار پایه شکل بگیرد و مدیر باید در میدان حضور داشته باشد و این چهار عنصر باید همزمان باشد.
وی در بیان سلامتی ساختار اداری ابراز کرد: ممکن است ساختار یا افراد حاضر در این ساختار مشکل داشته باشند و توجه به سلامتی این دو امر از مهمترین محورهای مدیریتی مقام معظم رهبری بوده و همیشه مورد تأکید ایشان است.
آیت‌الله اراکی در بیان محور سیره حکمرانی مقام معظم در عرصه سیاست، گفت: در سیره رهبری، سیاست داخلی کشور شامل چند اصل می‌شود که در گام اول مدارا کردن در عرصه‌های مختلف که از شیوه‌های انبیا و از اصول انبیا الهی بود و مسئله وحدت جامعه و تنش‌زدایی که رهبری در این راستا حکیمانه عمل کردند و یکی از جلوه‌های آن توجه به مقوله اهل‌سنت می‌باشد که آمریکا و رژیم صهیونیستی و انگلیس در صدد برافروختن آتش فتنه شیعه و سنی هستند ولی با سیره و نگاه رهبری این چالش متوجه ایران نشده است.
وی در ادامه گفت: در سیاست خارجی سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در سیره مقام معظم رهبری حاکم می‌باشد.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه در ادامه ضمن توجه بر اثر فرهنگ، خاطرنشان کرد: در عرصه فرهنگ خیلی مشکل داریم چون جنگ بسیج سراسری در تهاجم فرهنگی در مبانی فرهنگی به وجود آمده است که این امر از اول بود، اما بعد از پایان جنگ تحمیلی تبدیل به بسیج عمومی با سرمایه‌گذاری عظیم که بیشترین کار را در جهت رسوب فرهنگ ملی شکل می‌دهند و در این راستا کشورهایی همچون انگلیس و رژیم صهیونیستی در رابطه با بخش‌های اصلی تشکیل دهنده فرهنگی دینی و تشیع، هزاران پروژه تحقیقاتی انجام داده‌اند.
وی توجه مقام معظم رهبری به مقوله فرهنگ را جدی خواند و تصریح کرد: اولین کسی که در جهان اسلام شبیخون فرهنگی را مطرح کردند، رهبری بودند که از همان زمان فعالان فرهنگی را دعوت کردند و درخواست تقابل و هجوم در این عرصه کردند، ولی متأسفانه نهادهای فرهنگی کوتاهی کردند.
عضو خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: یکی از محورهای مهم رهبری استفاده از ابزارهای فرهنگی نوین می‌باشد، چرا که امروز دشمن با استفاده از ابزارهای نوین می‌جنگد.
آیت‌الله اراکی تأکید کرد: اولین کسی که استفاده از ابزار رسانه و نوین تأکید داشتند رهبری بودند، اما متأسفانه همراهی نهادهای فرهنگی در چارچوب سیره رهبری نزدیک به صفر بوده است؛ حتی در صداوسیما و حوزه‌های علمیه و دیگر نهادهای فرهنگی نیز چیز زیادی نتوانستیم پیش ببریم.

 

  سیره حکمرانی رهبری معظم تبدیل به یک رشته تحصیلی شود
آیت‌الله کعبی نیز در نشست تخصصی «بررسی سیره حکمرانی رهبر معظم انقلاب» که در محل خبرگزاری رسا برگزار شد، ضمن تقدیر از راه‌اندازی نشست تخصصی سیره حکومتی رهبر معظم انقلاب، ابراز کرد: بحث حکمرانی در حوزه علمیه، مدیریت و خط‌مشی‌گذاری عمومی در امر سیاسی بر اساس نظریه‌های گوناگون مورد توجه است.
وی تصریح کرد: در سیره حکمرانی رهبر معظم انقلاب، اهداف وظایف و خط‌مشی‌های عمومی برگرفته از اسلام ناب و آموزه‌های اهل‌بیت(ع) است و اجرایی‌سازی آن در دولت اسلامی با هدایت ولی‌فقیه می‌باشد که هندسه حکمرانی اسلامی را شامل می‌شود.
عضو خبرگان رهبری در رابطه با هندسه حکمرانی گفت: هندسه حکمرانی در چهار فصل ارتباط با خدا، مدیریت منابع مالی ( تحقق عدالت اجتماعی)، ترویج و تحکیم ارزش‌ها و مبارزه با فساد و تباهی است که طبعاً سازوکارهای مدیریتی وظایف نظام اسلامی در حکمرانی ولایی در این زمینه مهم است.
وی در ادامه ابراز کرد: نیاز است به وظایف دولت اسلامی توجه کنیم که شامل فعال‌سازی امت در کنار دولت‌هاست و ملت و امت باید در کنار یکدیگر فعال شوند و با تمام وظایف وارد صحنه گردند؛ وگرنه وظایف حکمرانی دینی تنها با سازوکار‌های دولتی محقق نخواهد شد.
عضو جامعه مدرسین تصریح کرد: ملت باید در عرصه‌هایی همچون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی، دفاعی، سلامت و همه عرصه‌های کلان ورود کند.
وی در ادامه ضمن بیان تفاوت حکومت اسلامی با دموکراسی لیبرال ابراز کرد: تفاوت این دو در این امر است که جایگاه مردم در نظام‌های دموکراسی لیبرال، بعداز انتخابات تمام می‌شود و دیگر نمی‌توانند در سطح کلان جامعه نقش ایفا کنند؛ اما در حکومت اسلامی مردم باید فعالیت‌های خود را بعداز انتخابات در عرصه حکومت اسلامی ادامه دهند؛ لذا معمولاً اقبال به انتخابات در نظام‌های دموکراسی رو به افول است تا جایی که دولت‌ها در صدد اجباری‌سازی حضور در انتخابات هستند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، همگام بودن و مردمی‌سازی دولت را در حکومت اسلامی، رسالت اصلی مردم در حکمرانی ولایت فقیه دانست و گفت: یکی از تفاوت‌های مهم سازوکارهای نظام مدیریتی در فعال‌سازی مردم در ساخت ایمان، تقوا و تولید عمل صالح است تا ملت در برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی سیاسی و.. فعال باشند.
وی ادامه داد: توانمند‌سازی اقشار آسیب‌‌پذیر در حکمرانی اسلامی، امری مهم و ضروری است.
آیت‌الله کعبی با بیان اینکه مردم در عرصه فرهنگ، می‌توانند مهمترین نقش را با محوریت مساجد محقق کنند، تصریح کرد: در عرصه آسیب‌های اجتماعی و توانمند‌سازی در عرصه ساخت امنیت مردم، امنیت‌ساز خواهند بود؛ همان‌طور که در بحث سلامت و بهداشت، شاهد حضور گروه‌های جهادی در عرصه بودیم.
وی خاطرنشان ساخت: در نظام‌های دیگر، ساختارهای حکومتی بزرگ هستند و همواره ساختار‌سازی می‌کنند؛ اما در نظام ولایی و اسلامی کوچک‌سازی ساختارها اصل مهمی است که در نتیجه این امر، کارهای بزرگی صورت می‌پذیرد.
عضو خبرگان رهبری تصریح کرد: هدایت و نظارت کلان ارزشی و فقهی برای حفظ سلامت دستگاه‌های گوناگون نظام، از جمله دیگر کارهای ولایت فقیه در عرصه حکمرانی می‌باشد.
وی سازمان‌دهی و شبکه‌سازی ملی مردم را امر مهم و مورد تأکید مقام معظم رهبری دانست و یادآور شد: شبکه‌سازی ملی که یکی از آنها، بسیج مردمی می‌باشد، باید در عرصه حکمرانی مورد توجه باشد و در این امر، رهبری به اقدام به‌موقع و تفکر بسیجی تأکیدات بسیاری داشته‌اند؛ لذا با پیشگامی به‌موقع، حضور مردم در صحنه و ایجاد پل میان خانواده، مدرسه، مسجد و بسیج، همه موانع اجتماعی حل خواهد شد.
آیت‌الله کعبی یکی از پیش‌نیازهای فعالیت علمی را تخصص دانست و عنوان کرد: مدیریت علمی عرصه را برای مدیریت تخصصی فراهم می‌کند؛ همچون قضیه اسفناک متروپل که برای این ساختمان کار علمی و مهندسی صورت نگرفته بود؛ لذا مدیریت علمی جزء اصول مدیریت فقهی است که دارای الزاماتی در تعهد، تخصص و منابع انسانی است.
وی با بیان اینکه امام راحل حکومت دینی را طراحی و تثبیت کردند، ابراز کرد: رهبر معظم انقلاب با تأکید و تدوام سیره حکومتی امام راحل، طراحی تمدن اسلامی را بر پایه سیره حکومتی خود به‌همراه داشته‌اند که ارمغان این سیره حکومتی، تمدن نوین اسلامی است که با برخورداری از فکر فاخر رهبر معظم انقلاب، از نظریه تمدنی در حکمرانی، دوگانه‌هایی همچون علم و ایمان، عقلانیت و معنویت و... را در کنار هم جمع کرده‌اند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: حکمرانی تمدن نوین اسلامی دوگانه‌های بسیاری را شامل می‌شود که خلاصه آن، تدین و تمدن است که با هم جمع می‌شود و اینها برگرفته از سیره رهبری و افق‌های بلند ایشان در تحقق تمدن نوین اسلامی است.
وی پرچمداری در پیشرفت علم و رشد فناوری را مرهون نگاه مقام معظم رهبری نسبت به این امر دانست و عنوان کرد: رهبری معظم انقلاب اسلامی در حکمرانی نظام اسلامی، پرچم رشد، علم و فناوری را به دست گرفتند و بر آن تأکید داشتند و بر همین اساس، مدیریت فقهی و مدیریت مبتنی بر تقوا، اخلاق، فقه، علم و پیشرفت علمی برجسته شد.
آیت‌الله کعبی گفت: تأکید رهبری بر تأسیس پارک علم و فناوری، شکل‌گیری بنیاد نخبگان و سلول‌های بنیادین و توسعه کمی و کیفی آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها، نشان از مدیریت رهبری در عرصه علم و دانش است.
وی گفت: حماسه دفاع از حریم اهل‌بیت(ع)، شاهد تربیت‌شدگانی نسل بعداز انقلاب به دست مقام معظم رهبری همچون شهید حججی بود که پیونددهنده‌های نسل‌هاست.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با بیان اینکه مقاومت در مقابل سلطه، موجب اقتدار و شکل‌گیری اهداف نظام اسلامی می‌شود، خاطرنشان ساخت: یکی از جلوه‌های حکمرانی رهبری بعد از جنگ ۸ ساله این بود که کشور را به گونه‌ای مدیریت کردند که اقتدار و عزت جامعه را حفظ کرده و کشور را از جنگ‌ها و چالش‌های بسیاری که در طول این چند سال متوجهش بود، نجات دادند.
عضو خبرگان رهبری افزود:، سیاست‌های کلی نظام که رهبری ابلاغ و تکلیف کردند، در عرصه خط‌مشی‌گذاری عمومی در علم و مدیریت دولتی هم، از لحاظ روش مدیریتی و اقتضائات اجرایی، امری بی‌نظیر است که مدیران نظام اسلامی باید یاد بگیرند و مبانی فکری رهبری تبیین و عملیاتی شود و در تدوین خط ‌مشی‌گذاری‌های عمومی جامعه این امر مهم مبنا باشد.
وی در ادامه با بیان توجه به سیره حکمرانی مقام معظم رهبری تصریح کرد: سیره مقام معظم رهبری در حکمرانی نظام اسلامی، باید تبدیل به یک رشته تحصیلی در نظام اسلامی شود؛ چراکه تداوم و مدیریت انقلاب توسط ایشان بی‌نظیر بوده؛ لذا کارآمدی نظام قابل تدریس است.
وی در پایان تأکید کرد: فقه نظام و فقه حکومت، یکی از الزامات حوزه انقلابی است که باید به‌صورت مطالب درسی در سطوح تحصیلی حوزه علمیه تدریس شود؛ لذا اندیشمندانی داریم که می‌توانند، در این راستا نظریه‌پردازی کنند.