در تاریخ اسلام، پس از رحلت پیامبر مکرم(ص)، کینه و ستیزه‌جویی‌های پنهان‌شده در پس پرده عصبیت جاهلی دوباره رخ نمود، بازار تأویل و تفسیر به‌رأی گرم شد، تیرگی خواهش‌های نفسانی بر چهره حقیقت پرده افکند، دنیاپرستان کتاب و سنت پیامبر(ص) را بر اساس منافع خود، تفسیر و تأویل نمودند و سرانجام چهره‌ای باژگونه از اسلام باقی ماند که پیشتر امیر بیان(ع) از آن این‌گونه خبر داده بود: اسلام پوستین باژگونه پوشد و کس سخن حق ننیوشد.
این باژگونگی تا آنجا ادامه یافت که امت پیامبر(ص)، پاره تن او را با آسایش خاطر به مسلخ بردند و آثار نبوت را زیر سم مرکب‌های هوس نهادند و از هیچ تلاشی برای زدودن آثار رسالت از ذهن و قلب مردمان و عرصه اجتماع فروگذار نکردند. کتاب خدا را چنان می‌خواندند که سود ایشان بود. طیلسان زهد پوشیده بودند و تک‌پیرهنان را پیرهن بر تن می‌دریدند و آنانکه دستار بر سر نهاده بودند، سر از تن خداترسان می‌انداختند و این نبود، آنچه پیامبر و جانشیانش(ع) بدان فراخوانده بودند.
همه‌جا سیاهی بود و تباهی. بنی‌امیه و بنی‌مروان که بالاپوش اسلام بر قامتشان ناراست می‌آمد، بر پنجره‌های گشوده به حقیقت، قفل‌های تزویر زده بودند. نفس‌ها در سینه‌ها حبس شده بود. در این شرایط امام علی‌بن الحسین(ع)، راهبردی یگانه را برای دریدن پرده‌های ظلمت و تبیین چهره حقیقت در پیش گرفت. ایشان از سلاح دعا بهره برد؛ سلاحی که هم معارف راستین را به مردمان انتقال می‌داد و هم بهانه را از دست دژخیمان سیاه‌اندیش می‌گرفت. او از خود میراثی جاودانه به یادگار گذاشت و در جنگ نرمی که علیه دستگاه حکومت برپا کرد، پیروز میدان شد. صحیفه، دانشنامه‌ای است که با نوشیدن از آبشخور قرآن، آنچه را که بشر برای سعادت خود بدان نیاز دارد، در خود گردآورده است. این مؤثرترین راهبردی بود که در آن زمان می‌توانست، در پیش گیرد.