به گزارش خبرگزاری حوزه، پیام حضرت آیت‌الله نوری همدانی در اختتامیه این همایش به‌صورت تصویری پخش شد که گزیده آن به این شرح است:
...آنچه که فعلاً به نظر بنده می‌رسد، چند مطلب است: اول اینکه پژوهشگران محترم! ناچار بایستی از افرادی که تحت نظر شما کار می‌کنند، طبقه‌بندی به وجود آید و این طبقه‌بندی در حوزه‌ها بسیار مهم است. خداوند متعال درک‌ها و فرهنگ‌ها را متفاوت آفریده است. این است که بایستی ما برای شناختن افراد به فرهنگ، سلیقه و ذوق و همه خصوصیات یک فرد پی ببریم. طبیعتاً براساس آن ذوق، طبقه‌بندی انجام بدهیم. یک نفر نمی‌تواند در همه ابعاد متخصص باشد؛ مگر افراد بسیار بسیار نادری؛ افراد معمولی نمی‌توانند در همه رشته‌های مورد نظر شما متخصص و متبحر باشند، بنابراین باید اولین گام شما تشخیص و شناخت افرادی باشد که زیر چتر شما کار می‌کنند؛ ذوق‌ها متفاوت است، درک‌ها متفاوت است، سلیقه‌ها متفاوت است. ثانیاً افرادی را انتخاب کنید که متخصص و متبحر باشند. این اولین کار است. در حوزه‌های علمی این مطلب سابقه داشته است. بعداً حالا طوری شده که این سابقه تقریباً متروک شده است؛ این‌طور نبوده است.
شما ناچار هستید که افراد را بشناسید. بین افراد تفاوت زیاد است. اصلاً باید ذوق و شوق و سلایق اینها هرکدام با یک فنی تبحر پیدا کند. درس‌های بزرگی در این تاریخ وجود دارد که برای ما درس است. برای شما عزیزان درس است. این مسئله طبقه‌بندی مسئله بسیار مهم است. اگر می‌شود سالی یکی، دو، سه مرتبه هم، وجهه‌ای ترتیب بدهیم و از افرادی که نخبه هستند، تقدیر کنیم، تشویق کنیم و در دانشگاه مراسمش را همین‌طور انجام دهیم.
کار دوم در اینجا این است که مسئله ادبیات خیلی مهم است و این مشکلی است که بنده خودم چون تجربه کرده‌ام، می‌خواهم عرض کنم. افراد بسیاری که چند سال است درس خارج می‌خوانند، وقتی کتاب می‌گذارند جلویشان، می‌بینید که ادبیاتشان جالب نیست و حال اینکه[ادبیات] ریشه و پله اول است. اگر کسی ادبیاتش کامل نباشد، ۵۰ سال هم درس بخواند، این آدم محقق نخواهد شد. خلاصه ادبیات خیلی مهم است. شما باید سعی کنید، این افراد از لحاظ ادبیات عربی و فارسی[قوی شوند]؛ چون این شخص این درس‌ها را می‌خواند، در خدمت شما و زیر سیستم شما مشغول تعلم است، اینها فردا در این جامعه قدم می‌گذارند. در این جامعه آنچه که آموختند، بیان می‌کنند. نوشتن هم ادبیات قوی می‌خواهد و هم بیان ادبیات قوی می‌خواهد.
مسئله سوم هم اینکه در حوزه‌ها، جریانات روز هم مورد توجه قرار گرفته است. از زمان شیخ مفید و شیخ طوسی و سیدمرتضی، در حوزه‌ها خیلی سعی می‌کردند که به این مطالب روز هم توجه بکنند. امروز ما مطالب روز داریم. بعد از انقلابی که امام(ره) به وجود آوردند، مطالب روز در دنیا زیاد است. هم دشمنانی داریم، همان دشمنانی که با اسلام مخالف‌اند و هم دوستان و علاقه‌مندانی داریم. پس لازم است به مطالب روز توجه کنیم، نشریاتی در موضوع روز داشته باشیم تا کسانی که در زیر چتر شما درس می‌خوانند، با مطالب روز بسیار ورزیده و آشنا باشند. کار شما بسیار بسیار مهم است. از خداوند متعال توفیق بیشتر شما را خواستاریم.

  همایش کتاب سال حوزه توسعه خوبی در عرصه‌های بین‌الملل و حضور بانوان داشته است
آیت‌الله اعرافی نیز در این مراسم با اشاره به برکات ماه رجب و سیر و سلوک این ماه و تبریک پیشاپیش عید سعید مبعث و با تقدیر از همه پژوهشگران، نویسندگان، محققان، ارائه‌دهندگان آثار به همایش کتاب سال و دست‌اندرکاران این همایش، گفت: ما افتخار داریم که حوزه‌های علمیه بنیان عقاید و اخلاق اسلامی را بر پایه منطق عقلانی، اجتهادی و اصیل قرار داده است. مراحل گوناگونی بر حوزه‌های علمیه گذشته است؛ قبض و بسط‌های مختلفی را در این سیر تاریخی حوزه‌های علمیه شاهد بوده‌ایم.
وی حوزه‌های علمیه را در طول تاریخ در شاهراه پاسخ‌گویی به مسائل نوپدید دانست و گفت: در یکصد سال اخیر، به‌نحوی حوزه علمیه قم بالنده شد و در کنار سایر حوزه‌های علمیه؛ به‌ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به قله‌های بلندی دست یازید.
رئیس شورای سیاست‌گذاری کتاب سال حوزه تصریح کرد: حجم بالای آثار فقهی، اصولی، حدیثی، کلامی، تفسیری و ادبی در یکصد سال اخیر و در حوزه علمیه قم، گویای پیشرفت چشمگیر آن در این قرن می‌باشد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به ورود حوزه علمیه قم به علوم جدید، افزود: پرداختن به نظریات تولیدشده در جهان غرب و نقد آنها را در عصر اخیر حوزه علمیه قم شاهد هستیم که شامل بحث‌های مختلفی در زمینه‌هایی همچون فلسفه‌های مضاف است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: پایه‌ریزی سایت‌ها و مجلات و بهره‌گیری از دانش روز، جهت ارائه مطالب علمی، یکی از کارهای بزرگی است که در دهه‌های اخیر حوزه علمیه قم اتفاق افتاده است.
وی گفت: گسترش و تنوع نهادی و ساختاری در حوزه پژوهش و راه‌اندازی پژوهشگاه‌های مختلف، یکی دیگر از دستاوردهای حوزه علمیه قم در سده گذشته است.
آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: با توجه به برخی کمبودها و کاستی‌ها باید در کنار یکدیگر، با بهره‌گیری از منابع عمیق دینی و با استفاده از ظرفیت علما و بزرگان حوزه از مشکلات بکاهیم.
وی با تأکید بر لزوم خلق نظریات علمی و عبور از مرزهای دانشی جدید، عنوان کرد: ما باید بزرگانی مانند شیخ انصاری، علامه طباطبایی، شیخ طوسی و ... را الگوی خود قرار دهیم؛ حرکت ما باید حرکتی نو، ناظر به نیازهای جدید؛ اما در عین حال عمیق و با تکیه بر روش اجتهادی اصیل باشد.
رئیس شورای سیاست‌گذاری کتاب سال حوزه با بیان اینکه توازن تحقیقات و مطالعات حوزوی، باید از سوی مسئولین ذیربط و با تهیه نقشه جامعی از تولیدات موجود رعایت گردد، ادامه داد: با توجه به درختواره دانشی و طبقه‌بندی علومی که مصوبه شورای عالی حوزه نیز می‌باشد، لازم است محققان در تدوین دقیق منابع و متون رشته‌های مختلف، ما را یاری کنند.
مدیر حوزه‌های علمیه، علم‌سنجی جامع را یکی از لوازم حوزه‌های علمیه برشمرد و خاطرنشان کرد: ما باید رتبه‌بندی‌های مختلفی اعم از مجلات، مدارس علمیه، محققان و کتب حوزوی را در دستور کار خود قرار دهیم؛ در برخی از این محورها رتبه‌بندی انجام گرفته؛ اما هنوز جا برای کار زیاد است. همه اینها مبتی بر این است که ما نقشه جامع علمی حوزه‌های علمیه را اجرایی کنیم.
آیت‌الله اعرافی بیان کرد: کتاب سال حوزه به‌عنوان نماد تحقیق و پژوهش حوزه‌های علمیه، باید مورد بررسی قرار گرفته و تحلیل‌های جامعی از آن و نتایجی که داشته است، به مخاطبین ارائه گردد.
وی در پایان ضمن بیان شاخه‌های توسعه همایش کتاب سال حوزه، افزود: کتاب سال حوزه در قلمروهای مختلفی همچون بین‌الملل و بانوان توسعه خوبی داشته است.

  همایش کتاب سال حوزه تمام ظرفیت حوزه نیست
همچنین دبیر همایش کتاب سال حوزه نیز در این مراسم، با ارائه گزارشی از روند و فرایند برگزاری این همایش، گفت: کتاب‌ها در ۲۰ گروه و مقالات در ۱۶ گروه مورد ارزیابی علمی قرار گرفتند؛ آثار هر گروه را ۳ تا ۵ استاد ارزیابی نمودند. ارزیابی تفصیلی در مرحله دوم انجام شد و طرح، شکل و مهندسی آثار در این مرحله مورد توجه قرار گرفت.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحمید جزایری افزود: با بیان اینکه نظر گروه‌های علمی به شورای علمی، با ۲۱۰ نفر جلسه منتقل شد تا آثار نهایی مورد انتخاب واقع شوند، گفت: در سال ۹۹ نسبت به ۹۸ با رشد کمّی خوبی مواجه بودیم؛ مثلاً در بخش رساله، ۱۵۵ درصد و در بخش کتاب، ۲۵ درصد رشد داشته‌ایم. ۸۶۵ اثر به مرحله ارزیابی تفصیلی راه یافتند و از جهت محتوایی و شکلی، مورد بررسی قرار گرفتند.
وی بیان کرد: همایش امسال در عین اینکه نسبت به سال گذشته ارتقای کمی و کیفی داشته است؛ اما این تمام ظرفیت حوزه نیست و باید بیش از این به رشد آن اهتمام داشته باشیم.
وی ادامه داد: روش علمی متقن و بومی، پاسخگویی به شبهات و نیازهای روز، از مؤلفه‌های مورد توجه ارزیابان آثار دریافتی این جشنواره بوده است.
دبیر همایش بیست‌وسومین همایش کتاب سال حوزه در پایان گفت: از چند کشور دیگر مانند عراق، افغانستان، پاکستان، لبنان، بحرین، بنگلادش و کلمبیا آثاری ارسال کردند که برخی از آن‌ها جزء برگزیدگان هستند.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه، در نشست خبری این دوره کتاب سال حوزه نیز با اشاره به برپایی موفق ۲۳ دوره کتاب سال حوزه، افزود: با آغاز این جشنواره از سال ۷۸ تاکنون، ۱۹ هزار و ۶۳۴ اثر رسیده که ۲۰۸ اثر برگزیده، ۲۸۵ اثر شایسته تقدیر و ۴۴۶ اثر شایسته تحسین انتخاب شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین جزایری، به فراوانی آثار رسیده بر اساس جنسیت نویسندگان (طی ۲۳ دوره) اشاره کرد و گفت: تاکنون ۱۸ هزار و ۵۰۰ اثر توسط طلاب برادر و ۱۰۰۹ اثر توسط خواهران طلبه، به دبیرخانه جشنواره طی این ۲۳ دوره ارسال شده است.
دبیر جشنواره کتاب سال حوزه و جشنواره مقالات سال ۱۴۰۰ حوزه‌های علمیه، به بعد بین‌المللی این جشنواره اشاره کرد و افزود: تعداد کل آثار رسیده خارجی، ۱۳۰۷ اثر بوده که ۵۸ اثر آن از سوی هیئت داوران به‌عنوان آثار برتر و برگزیده از سوی هیئت داوران انتخاب شده‌اند.
گفتنی است، در بخشی از مراسم، با انتشار کلیپی از زندگی حضرت آیت‌الله نوری همدانی، از 80 سال مجاهدت علمی این مرجع تقلید با عنوان «شخصیت ممتاز علمی و فقیه انقلابی» تجلیل شد. همچنین ارائه لوح سپاس و تندیس جشنواره به برگزیدگان بیست‌وسومین همایش کتاب سال حوزه، از دیگر برنامه‌های این جشنواره بود.

  اسامی نویسندگان و آثار برگزیده بیست‌ و ‌سومین همایش کتاب سال حوزه
​​​​​​​در بیست‌و‌سومین همایش کتاب سال حوزه، دو کتاب و یک پایان‌نامه به‌عنوان آثار برگزیده، انتخاب و نویسندگان آن‌ها تقدیر شدند.
به گزارش خبرگزاری حوزه، اسامی نویسندگان و آثار برگزیده و شایسته تقدیر بیست‌‌و‌سومین همایش کتاب سال حوزه به این شرح است:
آثار برگزیده:
۱. کتاب «روایت جذب: علل گرایش و جذب به جنبش‌های جهادگرای سلفی»، نوشته هادی معصومی زارع؛
۲. پایان‌نامه با موضوع «نقد و بررسی مبانی انسان‌شناختی اندیشه‌های اخلاقی روشن‌فکری معنویت‌گرای معاصر ایران»، نوشته محمدجواد فرج‌نژاد؛
۳. کتاب «طرح کلی اندیشه مقاومت»، نوشته علی مهدیان.
آثار شایسته تقدیر:
۱. کتاب «نقش پیش‌دانسته‌ها و علایق مفسر در تفسیر قرآن»، نوشته علی‌اوسط باقری؛
۲. پایان‌نامه با موضوع «فقه‌المرأة و اشکالیات القرآنیین الحجاب نموذجا (تحلیل و نقد)»، نوشته علی سلمان؛
۳. کتاب «مکتب‌های عرفانی حوزه‌های علمی شیعه در هند و پاکستان»، نوشته غلامرضا جلالی،
۴. کتاب «خمس در بستر تاریخ»، نوشته محمدسعید نجاتی؛
۵. کتاب «مشروطه اسلامی»، نوشته علیرضا جوادزاده؛
۶. پایان‌نامه با موضوع «سنجش انفکاک‌ناپذیری دوگانه‌انگاری جوهری از دوگانه‌انگاری ویژگی»، نوشته محمدحسن فاطمی‌نیا؛
۷. پایان‌نامه با موضوع «نقش توجیهی داده تجربی در مبناگرایی و تأثیر آن بر نزاع درون‌گرایی و برون‌گرایی»، نوشته محسن ابراهیمی؛
۸. کتاب «روش‌شناسی علم کلام»، نوشته علی ربانی گلپایگانی؛
۹. کتاب «اخلاق جنسی و حقوق خانواده»، نوشته فرج‌الله هدایت‌نیا؛
۱۰. کتاب «سیاست الهیه در حکمت متعالیه»، نوشته مرتضی جوادی آملی؛
۱۱. کتاب «آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم»، نوشته سیدکاظم سیدباقری؛
۱۲. کتاب «چیستی فلسفه سیاسی مشاء»، نوشته مرتضی یوسفی‌راد؛
۱۳. کتاب «نذر کتاب و نذرهای فرهنگی»، نوشته احمد صادقی اردستانی؛
۱۴. کتاب «مبانی الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت»، نوشته حمیدرضا شاکرین و همکاران؛
۱۵. کتاب «تنوع و تمدن در اندیشه اسلامی»، نوشته حبیب‌الله بابائی؛
۱۶. پایان‌نامه با موضوع «طراحی و تبیین الگوی ارتباطات همسایگی در زندگی شهری»، نوشته علی ملکوتی‌نیا؛
۱۷. پایان‌نامه با موضوع «تحلیل فرهنگی-انتقادی کنش متظاهرانه مبتنی بر سیره ارتباطی امام رضا(ع)»، نوشته محمدرضا انواری؛
۱۸. پایان‌نامه با موضوع «تأثیر ملاک ارزش‌گذاری اخلاقی بر اصول حاکم بر سیاست‌گذاری‌های اقتصاد اسلامی»، نوشته سید محمدعلی موسوی؛
۱۹. کتاب «اختیارات و وظایف اقتصادی دولت اسلامی»، نوشته علیرضا لشکری؛
۲۰. پایان‌نامه با موضوع «مدل ارتباط والد-فرزند بر اساس منابع اسلامی و تدوین طرح‌نمای درمانی و امکان‌سنجی آن در کاهش نشانگاه اختلال سلوک در نوجوانان ۱۲ تا ۱۶ سال»، نوشته علی صادقی‌سرشت؛
۲۱. کتاب «شرح انوارالملکوت فی شرح الیاقوت»، نوشته فاضل عرفانی؛
۲۲. کتاب «الفوائدالمکیة: شرح‌الاستبصار»، نوشته علی فاضلی؛
۲۳. کتاب «اخبارالنحویین البصریین و مرائیهم و اخذ بعضهم عن بعض»، نوشته رافد الفتال؛
۲۴. کتاب «سلام بر ابراهیم (اسپانیولی)»، نوشته محسن ربانی خراسانی.
تقدیر ویژه
مهدی صباحی، به‌پاس تحقیق و نگارش آثار متعدد در موضوع حضرت ابوطالب(ع).