خاطرنشان می‌شود متن کامل بیانات آیت‌الله حسینی بوشهری در شماره بعدی منتشر می‌شود.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در این پیام، به تبیین برنامه‌های علمی و عملی یک قرنه امام راحل(قد) پرداختند و بیان کردند:
سرّ اینکه مرحوم امام(ره) در این یک قرن شکوفا شد و در این یک قرن کار چند قرن را انجام داد، این است.
امام امت(ره) بین معقول و منقول و مشهود جمع سالم کرد، بین علم و عمل جمع سالم کرد، بین اندیشه و انگیزه جمع سالم کرد. آنچه را می‌فهمید درست می‌فهمید، آنچه را عمل می‌کرد درست عمل می‌کرد؛ نه علمش از عمل معزول بود و نه عملش از علم.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، متن کامل پیام این مرجع تقلید در ادامه می‌آید.
أعوذ بالله من‌الشیطان الرجیم/ بسم‌الله الرحمن الرحیم
«الحمد لله رب‌العالمین و صلی‌الله علی جمیع الأنبیاء والمرسلین والأئمة الهداة المهدیین و فاطمة‌الزهراء سیدة نساء العالمین بهم نتولی و من أعدائهم نتبرء الی الله».
مقدم شما علما فضلا اساتید نخبگان و فرهیختگان را گرامی می‌داریم. محور سخن در این محفل وزین علمی، تبیین برنامه‌های علمی و عملی یک قرنه امام راحل(قد) است. یک قرن قبل، این مرد الهی هم‌زمان با تأسیس حوزه علمیه به برکت وجود مبارک آیت‌الله‌العظمی حائری(ره) وارد حوزه قم شد. این حوزه سابقه یک قرنه دارد، گرچه قبل از این هم در قم حوزه بود و بزرگانی از اینجا برخاستند.
سرّ اینکه مرحوم امام(ره) در این یک قرن شکوفا شد و در این یک قرن کار چند قرن را انجام داد، چون هر بیانش «یک شبه ره صدساله می‌رفت»1 و هر قلمش «یک بیت از این قصیده به از صد رساله بود»؛2 کاری که در طی بیش از ده قرن نشده بود، به وسیله این مرد بزرگ الهی انجام شد، سرّش این است. برخی‌ها دست و پا دارند چشم و گوش دارند و از آنها بهره نمی‌برند؛ برخی‌ها بهره‌های علمی می‌برند اما بهره‌های عملی نمی‌برند؛ برخی‌ها بهره‌های عملی می‌برند اما از فیض و فوز علمی محروم‌اند. آنها هم که از فیض علمی بهره می‌برند گاهی تک‌بعدی‌اند، در یک رشته یا دو یا سه رشته جامع‌اند؛ برخی‌ها جامع‌اند و جمع بین معقول و منقول کرده‌اند اما جمع بین معقول و منقول و مشهود نکرده‌اند؛ آنکه جامع بین معقول و منقول و مشهود باشد نیز، گاهی ضعیف جمع کرد؛ یعنی جمع کرده است اما به نحو جمع مکسر نه جمع سالم! آنکه بین عقل و نقل و شهود، جمع تام و جمع دقیق کرد، از او به عنوان اینکه جمع سالم دارد یاد می‌کنند.
امام امت(ره) بین معقول و منقول و مشهود جمع سالم کرد، بین علم و عمل جمع سالم کرد، بین اندیشه و انگیزه جمع سالم کرد. آنچه را می‌فهمید درست می‌فهمید آنچه را عمل می‌کرد درست عمل می‌کرد؛ نه علمش از عمل معزول بود و نه عملش از علم. جامع بین علم و عمل بود به جمع سالم، جامع بین عقل و نقل و شهود بود به جمع سالم، جامع بین سیاست و درایت و مدیریت و فقاهت بود به جمع سالم، لذا - به لطف الهی- نقصی در برنامه‌های علمی و در برنامه‌های عملی این بزرگ‌مرد الهی دیده نشد.
رازش این است که او شاگرد ابراهیم خلیل بود. ابراهیم خلیل (علی نبینا و آله و علیه الصلاة و علیه‌السلام) را قرآن کریم صاحب‌دل، صاحب‌دست و صاحب‌چشم معرفی کرد؛ فرمود این خلیل من، پدر شماست، شما فرزندان این خلیل هستید، می‌توانید دست داشته باشید، می‌توانید چشم داشته باشید، می‌توانید دل داشته باشید. آن دل را اگر کسی داشت می‌شود صاحب‌دل، آن دست را اگر کسی داشت می‌شود صاحب‌دست، آن چشم را اگر کسی داشت می‌شود صاحب‌چشم. اگر خدا خلیل حق را پدر ما نامید، امام راحل فرزند راستین خلیل حق شد.
خدا ابراهیم خلیل را و برخی از انبیای ابراهیمی را به این وصف می‌ستاید که اینها ]أولی‌الأیدی والأبصار[3 اند؛ همان‌گونه که اینها ]اولواالالباب[ 4 اند یعنی صاحب‌دل‌اند، اینها دست دارند اینها چشم دارند. آنکه تبر می‌گیرد و بت‌ها را ریزریز می‌کند او دست دارد، آنکه کارد می‌گیرد که فرزندش را قربانی کند او دست دارد، پسرش که برای قربانی شدن حاضر است او دل دارد؛ او صاحب‌دل است نمی‌لرزد، او صاحب‌چشم است نمی‌لرزد، او صاحب‌دست است نمی‌لرزد؛ فرمود: ]أولی‌الأیدی والأبصار[. آنها در بخش‌های قلب ]اولواالالباب[اند، در بخش‌های علمی ]اولواالالباب[اند، در بخش شهود ]اولواالالباب[اند، در بخش تعقلات ]اولواالالباب[اند و در بخش عمل  ]أولی‌الأیدی[اند دست دارند.
آنکه نمی‌لرزد و در درایت، شبهه‌ای در او راه پیدا نمی‌کند مثل امام راحل، می‌شود لبیب، صاحب‌دل، دل دارد و آنکه قلم به دست می‌گیرد، بعد از حوادث تلخ، اعلامیه می‌دهد و فرمانی می‌دهد، او دست دارد و آنکه این صحنه را نگاه می‌کند و دقیقاً بررسی می‌کند او چشم دارد. اینکه فرمود انبیای ابراهیمی دست دارند یعنی در مبارزه با بت اهل تبر هستند در مبارزه با بت اهل قلم‌اند؛ امام راحل(ره) از نمونه‌های شاگردان و فرزندان خلیل حق بود که فرمود: ]أولی‌الأیدی والأبصار[.
درباره بت بی‌روح فرمود: ]أ لهم أرجلٌ یمشون بها أم لهم أید یبطشون بها[5، این بت است، آن کسی که دستی ندارد کاری بکند، پایی ندارد که جایی برود، یک بت جامد بسته است؛ اما امام راحل در هر زمینه‌ای که لازم بود، هم در مطالب علمی قلم زد هم در مطالب عملی فریاد زد. هم آن دل را و هم این چشم را و هم این دست را خدا ستود و به ما فرمود: ]ملة أبیکم إبراهیم[6؛ شما هم مانند پدرتان دست داشته باشید، شما هم مانند پدرتان چشم داشته باشید. ما به پدرتان که ابراهیم خلیل است دل دادیم، او اهل شهود بود: ]کذلک نری إبراهیم ملکوت السماوات والأرض[؛7 او باطن عالم را دید شما نگاه کنید بلکه ببینید.
مستحضرید همان‌طوری که در فارسی بین دیدن و نگاه کردن فرق است، در عربی نیز بین نظر و رؤیت فرق است؛ فرمود او دید، شما نگاه کنید بلکه ببینید. در سوره «اعراف» و در سوره «انعام» این دو بیان هست؛ در یک جا درباره خلیل حق فرمود: ]و کذلک نری إبراهیم ملکوت السماوات والأرض‏[ که رؤیت است، درباره ما فرمود: ]أ و لم ینظروا فی‏ ملکوت السماوات والأرض[؛8 چرا آسمان‌ها را نگاه می‌کنید چرا زمین را نگاه می‌کنید، چرا آسمان‌آفرین را نگاه نمی‌کنید چرا زمین‌آفرین را نگاه نمی‌کنید، چرا ملکوت آسمان را نگاه نمی‌کنید. منجم شدن کار سختی نیست، هیوی شدن کار سختی نیست، ملکوت عالم را دیدن مهم است؛ فرمود چرا درباره ملکوت فکر نمی‌کنید.
او اهل رؤیت بود شما اهل نظر باشید؛ این نظر مقدمه رؤیت است؛ شما هم فرزند خلیل حق باشید، در ملکوت نظر کنید بلکه ببینید.
امام راحل هر قدمی که برداشت «یک بیت از این قصیده به از صد رساله بود»، هر قدمی که برداشت «این طفل یک شبه ره صدساله می‌رود» که امیدواریم حشرش با صدیقین و صالحین باشد حشرش با انبیای الهی باشد!
ما در نیایش‌ها می‌گوییم: «و الحقنا بالصالحین»9 ولی امیر ما علی‌بن ابی‌طالب(صلوات الله و سلامه علیه) فرمود اگر می‌خواهی این دعایت که گفتی «و الحقنا بالصالحین» مستجاب شود، «تخففوا تلحقوا»10؛ سبکبار شو تا به صالحین ملحق شوی.
امیدواریم خدای سبحان روح مطهر امام راحل و همه شهدا و علما و صلحا و صدیقین را با انبیای الهی محشور بفرماید! رهبر معظم ما نظام ما مسئولین ما و مردم ما را مشمول عنایت ویژه ولی‌عصر(ارواحنا فداه) قرار بدهد و این نظام الهی را به ظهور حضرت ختمی امامت متصل بفرماید!
«غفر الله لنا و لکم والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته»
..............................................

   پی نوشت‌ها‌
 1. ر.ک: دیوان حافظ، غزل 225.
 2. دیوان حافظ، غزل 214.
 3. سوره ص، آیه 45.
 4. سوره بقره، آیه 269؛ سوره آل‌عمران، آیه 7؛ سوره رعد، آیه 19.
 5. سوره اعراف، آیه 195.
 6. سوره حج، آیه 78.
 7. سوره انعام، آیه75.
 8. سوره اعراف، آیه185.
 9. الدروع‌الواقیة، ص 114.
 10. نهج‌البلاغه، خطبه 167.